Boing: Aviokompanije traže nadoknadu zbog odlaganja isporuka

VELINGTON, TOKIO,  Svjetske aviokompanije pripremaju se da zatraže obeštećenje od “Boinga”,  pošto je taj američki gigantski proizvođač aviona još jednom odložio isporuku najnovijeg modela 787 “drimlajner”.
     Sa zahtjevom za nadoknadu  među prvima su se oglasile dvije najveće japanske aviokompanije koje su zapretile tužbom, dok će “Er Nju Zilend” najpre insistirati na obeštećenju.
      “Boing” je u srijedu obznanio treće veliko odlaganje isporuke “revolucionarnog” aviona, obećavajući prvu isporuku u trećem tromjesečju 2009. godine, sa zakašnjenjem od više od godinu dana.   Prvobitno, rok je bio maj ove godine, a prvi probni let trebalo je da bude obavljen još u avgustu 2007.
      Program isporuke “Drimlajnera” sada ukupno kasni petnaest mjeseci, a komapnija tvrdi da je zakašnjenje posljedica “neplaniranih izmjena” na projektu i problema u nabavci i izradi sastavnih djelova.
     Analitičari procjenjuju da bi kašnjenje u isporuci aviona u koji su polaganje velike nade moglo skupo da košta komapniju ukoliko naručioci budu tražili obeštećenje.
     “Boing 787” pokreću motori koji troše 20 odsto manje goriva od sličnih modela, a sama letjelica je dobrim djelom napravljena od lakih kompozitnih materijala, što omogućuje još veću uštedu goriva.
 “Drimlajner”, osim toga, može da leti duže od ostalih aviona srednje veličine.
  Krajni rok isporuke prvog aviona, koji treba da bude isporučen japanskom prevozniku “Ol Nipon ervejz” (ANA), sada je treće tromjesečje 2009. godine, dok je prvobitno dogovoren datum bio početak 2009.
   “Boing” je u saopštenju objasnio da je utvrđen novi rok kako bi se izbjeglo svako dalje eventualno odlaganje programa, naglašavajući da će novi rokovi biti ispoštovani.
    “Boing” je do početka ove godine primio ukupno 802 porudžbine za “drimlajner”, koji je ušao u istoriju kompanije kao najbrže prodavani model. To je prvi kompletno novi “Boingov” avion od 1995. godine.
    Strategija “Boinga” potpuno se razlikuje od one evropskog “Erbasa”, koji je proizveo najveći putnički avion na svijetu i koji je takođe kasnio sa isporukama. Novi A380 je konstruisan tako da može da prihvati više od 800 putnika, a “drimlajner” ima gotovo duplo manje sjedišta.
      “Džepen erlajnz” (JAL), najveći azijski avioprevoznik, saopštio je da će procjeniti troškove koji će nastati odlaganjem i da planira razgovore o kompenzaciji, dok su australijski “Kvantas” i američki “Nortvest erlajnz” izrazili “duboko razočarenje” zbog odlaganja, prenjele su agencije.
    ANA i JAL, jedina dva kupca “Boingovih” modela 787-3 za kraće linije, jedne do varijanti modela 787, biće među najteže pogođenim kompanijama.
    ANA je poručila 50 “Boingovih” modela 787 još 2004. godine za ukupno šest milijardi dolara, a JAL, njen glavni rival, poručio je 35 “drimlajnera” i rezervisao pravo na nabavku još 20.
  Japanski prevoznici su gotovo ekskluzivni kupci “Boingovih” aviona, dok mnoge japanske firme učestuju sa 35 procenata u konstrukciji “drimlajnera.”