U potrazi za poslom

RIGA,  Kancelarija Zavoda za zapošljavanje u centru Rige je prepuna ljudi, koji se guraju u redu u potrazi za bilo kakvim poslom, ali je više onih koji ostaju praznih ruku.
Letonija je članica Evropske unije, koja je najgore pogođena svjetskom ekonomskom krizom. I susjedne baltičke države Estonija i Litvanija, takođe, su u dubokoj recesiji, ali je situacija u Letoniji ekstremna u odnosu na pređašnje blagostanje.
Letonski finansijski sektor gotovo da je zamro, strahuje se od devalvacije valute, a očekuje se ekonomski pad od 20 procenata u ovoj godini. Stopa nezaposlenosti koja je samo prije godinu dana iznosila 4,8 procenata, u maju ove godine popela se na 11,3 odsto ili prevedeno u brojke – prošle godine je bilo nezaposleno 52.213, dok je ove godine bez posla 126.595 ljudi.
Kriza je zahvatila Letoniju nakon potrošačkog buma koji je bio omogućen jeftinim kreditima, da bi sada Vlada bila primorana da spas potraži od Međunarodnog monetarnog fonda (MMF) i Evropske unije.
“Imamo samo novac da jedemo i plaćamo račune, ni za šta drugo nam ne ostaje”, kaže Aida Radionova (28), koja je zarađivala za život čuvajući djecu i sređujući stanove, ali dodaje da ljudi više ne mogu sebi da priušte da unajme ženu za čuvanje djece.
Ekonomski sunovrat prvo je zahvatio sektor nekretnina i automobilsku industriju, da bi se potom prelio na sve sektore. Investitori su sve zabrinutiji zbog moguće devalvacije valute, koja će ugroziti još više prezadužene građane. Tokom ekonomskog buma nordijske banke su upumpavale jeftin novac u Letoniju, cijene nekretnina su rasle brže nego igdje u svijetu, da bi danas isto tako brzo i padale. Ekonomisti ističu da korijeni letonske krize datiraju još iz 2004. godine kada je zemlja ušla u EU. Nordijske banke su tada agresivno ušle na tržište i došlo je do njegovog “pregrijavanja”.
S obzirom na obavezu Vlade Letonije prema MMF-u i EU da dodatno smanji potrošnju, kako bi dobili pomoć, eksperti procjenjuju da zemlju očekuje vruća jesen jer će tada 120.000 ljudi prestati da prima pomoć za slučaj nezaposlenosti. Oni će tada imati pravo isključivo na pedesetak evra pomoći koje daju lokalne vlasti. Ni zaposleni u državnom sektoru nisu u boljem položaju nakon što je Vlada saopštila da je primorana da otpusti na hiljade nastavnika zbog nedostatka novca. Prava drama očekuje se sa dolaskom zime, kada će građani, koji nemaju dovoljno ni da se prehrane, morati da plate visoke račune za grijanje. Tada bi se mogla ponoviti slika spočetka ove godine kad se bijes građana zbog budžetskih rezova pretvorio u najgore postsovjetske nemire koje je doživjela ova država sa 2,3 miliona stanovnika.