Budžetska rupa u SAD bilion dolara

VAŠINGTON, Budžetski deficit u SAD dostigao je bilion dolara tri mjeseca prije isteka fiskalne godine, saopštilo je u srijedu američko Ministarstvo finansija.
Veliki deficit, ipak, je nešto manji nego u isto vrijeme 2009. godine, kada je iznosio 1,09 biliona dolara, ali je jasan pokazatelj da finansijska kriza nije prošla. Američki budžetski manjak je u prvih devet mjeseci tekuće fiskalne godine iznosio 9,2 odsto bruto društvenog proizvoda (BDP), dok je u istom periodu fiskalne 2009. godine bio 10,2 odsto BDP-a.
Deficit u američkoj državnoj kasi iznosio je u junu 68,4 milijarde dolara, što je drugi po veličini zabilježeni minus u tom mjesecu u istoriji SAD. U posljednjih 56 godina samo sedam puta je u junu zabilježen deficit u budžetu SAD. To je takođe bio i 21. uzastopni mjesec u kojem su SAD imale budžetski deficit. Analitičari kažu da je posebno zabrinjavajuće da je tako veliki deficit zabilježen u mjesecu u kojem država tradicionalno najviše izdvaja za stabilizaciju finansijskih prilika na tržištu i stimulaciju privrednog rasta. Junski manjak je, međutim, manji u poređenju s istim prošlogodišnjim mjesecom zahvaljujući tome što je ekonomski oporavak donio i veći korporativni poreski prihod, prenose agencije.
Fiskalna godina u SAD završava 30. septembra, a nezavisni ekonomisti predviđaju da bi američki budžetski deficit do tada mogao da dostigne 1,6 biliona dolara u poređenju sa 1,42 biliona iz prošle i 454,8 milijardi dolara u 2008. godini. Američka vlada predviđa da će deficit i u narednoj fiskalnoj godini, koja počinje 1. oktobra, biti iznad bilion dolara, što će značiti da je to treća godina zaredom sa tako visokim minusom.
Ogroman budžetski deficit uglavnom je posljedica Vladinih ulaganja u oživljavanje ekonomskog rasta i zapošljavanja, odnosno borbe protiv posljedica globalne ekonomske krize. Deficit je buknuo u vrijeme administracije predsjednika Džordža Buša, a dodatno je porastao u jeku Obaminih napora da izvuče zemlju iz recesije. Ogromni dug bio je glavni uzrok rasta nepopularnosti Obamine administracije u prošloj godini, jer je američki predsjednik obećao da će prepoloviti budžetski deficit do 2013. godine.
Predsjednik SAD Barak Obama oformio je posebnu komisiju na čelu sa Džejkobom Levom, koja ima zadatak da u novembru podnese izvještaj i predloži mjere koje treba sprovesti kako bi što prije bio smanjen budžetski deficit. Lev se na čelu sličnog tijela našao i u vrijeme prvog budžetskog suficita u posljednjih nekoliko decenija, koji je bio rezultat ekonomije u ekspanziji i rezova potrošnje
Budžetski deficit SAD
•    454,8 milijardi – 2008. godina
•    1,42 biliona – 2009. godina
•    1,6 biliona – projekcija za 2010. godinu
Porastao i trgovinski deficit SAD
Paralelno sa budžetskim raste i američki trgovinski deficit. Minus SAD u trgovini sa svijetom u maju je neočekivano porastao usljed velikog povećanja uvoza iz Kine. Uvoz iz te zemlje anulirao je uspjeh najvećeg američkog izvoza još od septembra 2008. godine.
Trgovinski deficit SAD porastao je u maju za 4,8 odsto na 42,3 milijarde dolara, što je najviše od novembra 2008. godine. Američki uvoz je u tom mjesecu porastao za 2,9 odsto, na najviši nivo od oktobra 2008, što je posljedica rasta uvoza iz Kine od 12,1 odsto na godišnjem nivou, kao i veće tražnje potrošačkih proizvoda, automobila i kapitalnih dobara. SAD su u maju ostvarile rast izvoza od 2,4 odsto na najveći nivo od septembra 2008. godine.