BEOGRAD, Od 49 fabrika srpskog metalskog kompleksa u većinskom vlasništvu države, koje zapošljavaju 32.000 radnika, u više od 20 su blokirani računi.
Više od 20 dana, račun rakovičkog IMR-a je u blokadi, a generalni direktor fabrike Zoran Radosavljević tvrdi da je situacija bezizlazna, što znači da se nekada moćna industrija motora i bukvalno nalazi pred demontažom, a 840 metalaca na pragu biroa rada.
Potraživanja bivših 3.500 zaposlenih IMR-a po osnovu neisplaćenih zarada, toplog obroka ili regresa stižu na naplatu i prijete da dostignu sumu od više stotina miliona dinara, pretvarajući se u omču oko vrata fabrici čiji je gazda država.
“U posljednjih 20 dana sva novčana sredstva, dinarska i devizna, sa svih računa fabrike prenijeta su na račune izvršnih povjerilaca. Svi računi su danima blokirani i iznos blokade se svakodnevno uvećava, a prema našim saznanjima, više stotina prijedloga za izvršenje nalazi se na putu „izvršni povjerilac–sud–NBS”, kaže Radosavljević.
Srpsko pravosuđe je očigledno dobilo iznenadni napad entuzijazma, pa pojedini sudovi donose rješenja da se izvršenje sprovede popisom, procjenom i prodajom pokretne imovine IMR-a. Direktor upozorava na najcrnji scenario: rasprodaju imovine.
Međutim, prema njegovim saznanjima, pored IMR-a, još dvadesetak velikih firmi metalskog kompleksa, mahom izvoznici koji su u postupku restrukturiranja, nalaze se u sličnoj situaciji. Među njima su nekadašnji ponosi teške industrije druge Jugoslavije, poput Slobode Čačak, Fabrike vagona iz Kraljeva, 14. oktobra iz Kruševca, FAP-a iz Priboja, Ikarbusa. Metalci okovani dugovima i nesposobni da se prilagode novim uslovima tržišta, sa prastarom tehnologijom, očekuju sudske izvršioce, kako bi poslije decenija rada, završili na otpadu tranzicije.
Predsjednik Samostalnog sindikata metalaca Srbije Zoran Vujović, napominje da se u postupku restrukturiranja nalaze 132 privredna društva u Srbiji, dok ih je u metalskoj industriji ukupno 49. To su fabrike koje zbog svoje prezaduženosti nisu mogle da nađu kupca.
“U ovih 49 fabrika metalskog kompleksa radi 32.000 radnika i njihova sudbina je krajnje neizvjesna”, potvrđuje Vujović, tvrdeći da je masovna blokada računa srpskih fabrika metalskog kompleksa sa većinskim državnim kapitalom nastala poslije sentence pravnog mišljenja Vrhovnog kasacionog suda, da se izvršni postupci koji se odnose na naplatu novčanih potraživanja iz radnog odnosa protiv dužnika ne prekidaju, a prekinuti postupci nastave i okončaju.
IMR je tipičan primjer. Ima dugovanje prema bivšim radnicima na ime neisplaćenih zarada u periodu od oktobra 1998. do marta 1999. godine, tako da je započelo donošenje rješenja o izvršenju i prinudna naplata na svim računima fabrike.
I sindikalista Vujović i direktor Radosavljević smatraju da je Vrhovni kasacioni sud stavio van snage „član 20ž” Zakona o privatizaciji, u kojem se navodi da se nad preduzećem koje se nalazi u restrukturiranju ne mogu vršiti prinudne naplate po bilo kom osnovu.
“Prije desetak minuta su mi javili da je blokiran račun i fabrike kamiona iz Kragujevca. Pitanje je dana kada će svih 49 fabrika ispuniti uslove da odu u stečaj”, upozorava Vujović koji je o ovom alarmantnom problemu obavijestio potpredsjednicu vlade Vericu Kalanović.
Ona mu je, kaže Vujović, rekla da provjerava kolika su ukupna potraživanja radnika po osnovu njihovih tužbi za neisplaćene zarade, topli obrok ili regres, kako bi informisala Vladu Srbije.
“Kalanovićka je preuzela na sebe da razgovara i sa ministarkom pravde Snežanom Malović, dok joj je Sindikat metalaca Srbije ponudio dva moguća rješenja: da potraživanja radnika treba riješiti kao staru deviznu štednju ili ih konvertovati u vlasnički kapital preduzeća”, napominje sindikalni lider metalaca Srbije. Politika
