BEOGRAD, Kada bi se izvođači radova, projektanti, komunalci i Gradska direkcija za zemljište, koja ubira prihod od naknade za uređenje, odrekli malog dijela zarade, cijena kvadratnog metra stana u Beogradu mogla bi da bude niža za još oko 200 evra. Jer, bez obzira na to što je kvadrat u odnosu na period prije krize pojeftinio za 20 do 30 odsto, kupaca nema. Dakle, u uslovima smanjene potražnje i prosječne mjesečne zarade zaposlenih u Srbiji od 350 evra i te kako ima prostora da svi, koji učestvuju u izgradnji stanova, snize cijene svojih usluga, naravno ukoliko žele da njihov proizvod nađe vlasnike.
Dodatne muke podstanarima zadale su i nove mjere Narodne banke Srbije, koje podrazumijevaju učešće od 20 odsto za dobijanje stambenih kredita. Mjera NBS naišla je na veliki otpor građevinara, ali i podstanara, koji taj novac za učešće ne mogu da obezbjede, iako bi im mjesečne obaveze po kreditu bile čak i niže od kirije.
– Proizvodna cijena stana uključujući zemljište, gradnju, komunalije, angažovani kapital, plaćene naknade za treću i drugu zonu je 1.050 odnosno 1.270 evra po kvadratu, ukoliko se zdanje zida na terenu koji ne zahtjeva posebne radove poput sanacija klizišta, regulisanje podzemnih voda – kaže za „Novosti“ Goran Rodić, sekretar Udruženja za građevinarstvo Privredne komore Srbije. – Za seizmičku zaštitu ako je to predviđeno seizmičkom zonom kvadrat je skuplji za još 10 evra. Svaki evro više od ovih cijena diktira tržište.
Građevinska direkcija Srbije, koja gradi stanove na lokaciji bivše kasarne „4. juli“, kao investitor imaće minimalnu zaradu od 35 do 50 evra po kvadratu. Cijena kvadrata je od 1.250 do 1.290 evra, a riječ je o teškom terenu za zidanje, jer kako kaže Rodić, zahtjeva ugradnju šipova.
– Kod privatnih investitora treba uzeti u obzir i cijenu kapitala – ističe Rodić. – Prema sadašnjim bankarskim uslovima cijena kapitala je veoma visoka i svako odugovlačenje sa izdavanjem građevinskih dozvola može značajno da poskupi stan, a sve to na kraju plaća kupac. Isto tako ako radove izvode firme koje nemaju potrebne reference, opremu i kvalifikovanu radnu snagu i to povećava cijenu stana. Jer, oni troše više sati po kvadratu izvedene površine, odnosno duže rade posao. Takođe, i loši projekti mogu značajno da poskupe stan i da investitora dovedu u situaciju da ima i gubitak.
Od svih gradova u regionu najteže je dobiti građevinsku dozvolu u Beogradu, jer postupak za njeno izdavanje traje gotovo godinu dana, što je pet mjeseci duže nego 2008. godine, ocijena je Svjetske banke i Međunarodne finansijske korporacije. Ta činjenica i te kako opterećuje cijenu kvadrata kod privatnih investitora, jer država za svoje projekte lako obezbjeđuje potrebne papire. Najveći izazov u sporovođenju Zakona o planiranju i izgradnji predstavljaju odredbe koje se odnose na pretvaranje prava korišćenja u pravo svojine nad građevinskim zemljištem.
Radna snaga
Izgradnja stanova vezuje oko 52 različite industrijske grane i značajno zapošljava kapacitete građevinske industrije. Osim samih neimara koji su angažovani na gradilištu, na projektima masovne stanogradnje radi i veliki broj projektanata, proizvođača građevinskih materijala. Na primjeru kasarne „4. juli“ riječ je o 30.000 radnika, koji su uposleni na projektu direktno i indirektno. Novosti
Komentariši