NOVI SAD, Mada zvanična statistika tvrdi da je prosječna junska plata u Srbiji čak 11,2 odsto veća od majske, malo je onih koji se mogu pohvaliti da su to povećanje i osjetili.
Ako se zna da najviše zaposlenih u Srbiji već mjesecima, a neki i godinama, u koverti dobijaju isti iznos, kao i da se povećava broj onih koji uopšte ne primaju platu, statistički podatak da prosječna plata i pored svega toga raste izaziva nevjericu i nedoumicu, ali ujedno i „tjera” u potragu za onim srećnicima koji su ipak dobili veće plate.
Tako se procjenjuje da su vrući ljetnji dani donijeli radost samo zaposlenima u javnom sektoru jer su prosvjetarima naknadno isplaćeni odrađeni časovi koji im nisu plaćeni zbog dvomjesečnog proljećnog štrajka, ali i zbog regresa koji je uobičajena pojava u državnoj upravi i javnim preduzećima i pored gubitaka koja bilježe iz godine u godinu, i to upravo ljetnjih mjeseci a ne tokom cijele godine „na sitno”, kako to čine privatnici.
S tim što je regres u javnom sektoru i javnim preduzećima znatno veći od „siće” koje dobijaju zaposleni kod privatnika.
Da će doći do povećanja plata u javnim preduzećima znalo se i po biznis planovima koje su ona pripremila za ovu godini a koje je odobrila Vlada Srbije jer je upravo u njima značajno povećana masa novca koja se izdvaja za plate zaposlenih. Naime, uprkos krizi, u ovoj godini sedam javnih preduzeća izdvojiće za zarade 6,2 milijardi dinara više nego lani pa ća samim tim zarade skočiti po 10.000 dinara iako su inače četiri puta veće od prosjeka.
Pošto se u ovim preduzećima zbog protesta javnosti, ali i Unije poslodavaca Srbije i predstavnika drugih poslodavačkih organizacija, kao i oko 600.000 radnika koji trenutno primaju minimalnu zaradu koja je u junu još uvek iznosila 160 evra, ne usuđuju da odjednom toliko povećaju plate, sva je prilika da to čine „dozirano” iz mjeseca u mjesec.
Tek u julu, dakle u mjesecu za koji se još uvijek ne zna kolika će biti prosječna plata u Srbiji, trećina od ukupnog broja zaposlenih dobiće minimalac uvećan 20 evra, odnosno 180 evra mjesečno. Ako se od prosječne junske plate od 375 evra ne može sastaviti početak i kraj mjeseca, odnosno obezbijediti pristojan život, ostaje nejasno kako to da učine radnici od povećanog minimalca. Njima, sasvim je sigurno, nikakva statistika ni matematika ne mogu pomoći.
Samo da bi stigli „srećnike”, one s prosječnom zaradom, za koju niko ne može reći da je velika jer je na nivou minimalne zarade u mnogim evropskim državama, njima treba dva minimalca, a oni su zadovoljni i srećni kada na vrijeme dobiju jedan. Jer ima mnogo radnika kojima je i taj jedan san, a prosječna zarada već nešto o čemu ni ne maštaju.
Inače, čak i povećana prosječna junska plata u Srbiji od 375 evra je među najnižima u Evropi pa i regionu. Ona ne samo da je manja od minimalne plate u Hrvatskoj koja iznosi 385 evra već i od koverata koje odnose radnici Slovenije, Crne Gore i Bosne i Hercegovine. Bolji smo jedino od Makedonije.
Mjehur od sapunice
Radost zbog toga što je prosječna junska plata oko 30 evra veća u odnosu na majsku može biti, pokazalo je to i majsko iskustvo, kratkog daha. Naime, kao mehur od sapunice nestala je prosječna aprilska zarada od 400 evra jer su zaposleni već u maju zaradili 50 evra manje, odnosno 349. Da stvar bude još gora, majska zarada je bila manja i od martovske, kada su zaposleni u Srbiji prosječno dobili, ne mnogo ali ipak više, 353 evra. Tada su ekonomisti objasnili da je za sunovrat plata kriva naduvana domaća valuta koja je u međuvremenu pala i dinarske zarade u maju znatno su niže nego one koje bismo dobili mjesec dana ranije. Dnevnik
Komentariši