BANJALUKA, Opšti privredni ambijent u kojem posluje privreda RS mora se još poboljšati. Malim privrednicima treba obezbijediti poreske olakšice, lakši pristup kreditima za početak poslovanja, te promijeniti Zakona o porezu na dohodak u smislu vraćanja neoporezivog dijela ličnog dohotka, smatara Dragica Ristić, direktorica Privredne komore RS.
Uprkos stalnoj deklarativnoj podršci malim i srednjim preduzećima (MSP), sve veći broj firmi iz tog sektora se gasi. Šta bi mogla da bude istinska podrška tom sektoru?
RISTIĆ: Sigurno je da opšti poslovni ambijent utiče na poslovanje MSP čak u mnogo većoj mjeri nego na velika privredna društva. S obzirom na to, potrebno je obezbijediti konkretniji oblik podrške malim i srednjim preduzećima, direktne podsticaje, poreske olakšice, povoljnije uslove kreditiranja, naročito na početku njihovog poslovanja, kada se još bore za izlazak na tržište. Osim toga, konkurentnost MSP treba podsticati i investiranjem u novu tehnologiju i opremu, kao i osposobljavanjem zaposlenih. Međutim, uzroci gašenja velikog broja MSP leže u takvom načinu poslovanja, jer smo, istovremeno, svjedoci da se i veliki broj MSP otvara. Dakle, to je jedan stalni proces koji je karakterističan za ovaj sektor.
Da bi se stvari što prije promijenile, insistiramo na izmjeni Zakona o porezu na dohodak u smislu vraćanja neoporezivog dijela ličnog dohotka.
“Doing Business 2011” nedavno je predstavio podatak da se BiH kod stavke početak biznisa nalazi na predzadnjem mjestu u Evropi, kako ovo komentarišete?
RISTIĆ: U ovakvim istraživanjima uzima se prosječno stanje u BiH. Naime, u RS mnogo je kraći period za pokretanje biznisa i povoljniji su uslovi za poslovanje, nego što je to slučaj u Federaciji BiH. Međutim, kao što sam rekla, u ovim analizama RS izvlači deblji kraj, jer se u svijet šalje slika o cjelokupnom stanju u BiH. Privredna komora RS i ranije je insistirala na ukidanju i smanjenju nepotrebne administracije, ali i visina taksi za pokretanje biznisa. Neke stvari su pokrenute sa mrtve tačke, tako su u projektima RIA učestvovale opštine Laktaši i Mrkonjić Grad, a nakon njih još nekoliko opština, koje su obezbijedile da je u tim opštinama potreban jedan dan za pokretanje preduzetničkih radnji.
Osnivanje i početak funkcionisanja privrednih sudova u RS, od maja 2010. godine, uticalo je na ubrzanje postupka osnivanja i registracije privrednih društava, s obzirom na to da je u isključivoj nadležnosti ovih sudova rješavanje privrednih sporova, postupci stečaja i likvidacije, te registracija privrednih društava. Međutim, postupak osnivanja i registracije privrednih društava i dalje je opterećen dužinom trajanja, visokim troškovima, nepotrebnom dokumentacijom, te velikim brojem institucija koje su uključene u ovaj postupak.
Privredna zajednica je početkom ove godine oštro reagovala na Vladine mjere novih pritisaka na privrednike, kako sada, već krajem godine, komentarišete rezultate ovih mjera?
RISTIĆ: Prethodni mjeseci pokazali su da su nova opterećenja po osnovu povećanja stope poreza i doprinosa negativno uticala na opštu likvidnost privrede RS, na šta je Privredna komora RS od početka upozoravala. Jedan od najviše izraženih problema u privredi je drastičan pad neto obrtnog kapitala u 2010. godini. Visina neto obrtnog kapitala od 184,0 miliona KM, prenesena u 2011. godinu, je 76 odsto manja i sigurno je jedan od generatora nelikvidnosti. Ako se tome dodaju veoma veliki rokovi plaćanja između pravnih subjekata, koji ponekad iznose i preko 120 dana, dolazimo do činjenice da nelikvidnost ugrožava poslovanje u privredi i, u krajnjem slučaju, dovodi do gašenja preduzeća.
Analizirajući naplatu javnih prihoda RS u prvih devet mjeseci, evidentno je da je u ovom periodu uplaćena 1,51 milijarda KM. U odnosu na isti period 2010. godine iskazan je porast naplate javnih prihoda u iznosu od 199 miliona KM, odnosno za 15 odsto. Najveći porast naplate direktnih poreza iskazan je po osnovu naplate poreza na platu. Po osnovu poreza na platu, za devet mjeseci 2011. godine, naplaćen je 181 milion KM, što je u odnosu na isti period 2010. godine više za 73,5 miliona KM, odnosno za 68 odsto.
Neke stvari su pokrenute sa mrtve tačke
NN: Kako promijeniti te nepovoljne trendove po privrednike?
RISTIĆ: Da bi se stvari što prije promijenile, insistiramo na izmjeni Zakona o porezu na dohodak u smislu vraćanja neoporezivog dijela ličnog dohotka, s obzirom na to da je ovo povećanje dodatno opteretilo posebno proizvodna preduzeća, koja su u najvećoj mjeri i kreditno zadužena, što uz sve manju konkurentnost i nedostatak posla predstavlja ozbiljan problem u poslovanju.
Uvažavajući stanje u privredi, a u cilju poboljšanja poslovnog ambijenta, uz već pomenuto, utvrdili smo nekoliko dodatnih prioriteta, čijom realizacijom bi se poboljšalo poslovanje. Tu, prije svega, mislimo na: donošenje novog zakona o radu; donošenje izmjena Zakona o porezu na dobit, u cilju umanjenja poreske osnovice za reinvestiranje dobiti u razvoj i novu tehnologiju; pronaći rješenja za refundaciju bolovanja; obezbijediti blagovremenu raspodjelu podsticajnih sredstava, prije svega za izvoz; zapošljavanje nezaposlenih lica i pripravnika; efikasniji i transparentniji rad kontrolnih organa; osigurati kontinuitet obavljanja djelatnosti javnih preduzeća (JŠP “Šume Srpske”, JP “Željeznice RS”) da ne bi negativno uticala na stanje u privredi; te sprovesti reformu javne uprave, u cilju postizanja veće efikasnosti i da postane servis privrede i građana.
“Naše je bolje”
Počela je treća godina kampanje “Naše je bolje”, koju organizuje Komora. Da li ste zadovoljni učinkom kampanje?
RISTIĆ: Projekat možemo ocijeniti kao veoma uspješan, s obzirom na to da smo zabilježili povećanje prodaje domaćih proizvoda do 20 procenata, u zavisnosti od artikla, ali i s obzirom na pozitivne reakcije od strane i proizvođača i potrošača, kao i predstavnika relevantnih institucija. S tim u vezi, u ovom mjesecu krenuli smo s aktivnijom realizacijom projekta.
Aktivnosti koje preduzimamo su uvertira za veliku nagradnu igru, u kojoj će učestvovati svi kupci domaćih proizvoda, a koju bi trebalo da realizujemo krajem godine. Nezavisne novine
Komentariši