Duplo manje stranih investitora

BANJALUKA, Na tržište kapitala RS tokom prošle godine stiglo je duplo manje stranih investitora u odnosu na 2007. zbog dugotrajne krize koja se ogledala u značajno smanjenom berzanskom prometu i strmoglavom padu cijena akcija.
 
Stranci su lani kod berzanskih posrednika u RS, prema podacima Centralnog registra hartija od vrijednosti, otvorili 379 klijent računa, dok je u 2007. stiglo ukupno 777 ino-ulagača. Najviše je stiglo investitora iz Hrvatske (193), zatim Srbije i Crne Gore koje Registar i dalje vodi pod istom kodnom oznakom (78) i Slovenije (51). Zanimljivo je da su klijent račune otvorili i ulagači iz dalekih i egzotičnih zemalja poput Belizea (tri), Holandskih Antila (dva) i Paname (jedan).
Prvi put od nastanka Banjalučke berze stranci su nešto više prodavali nego kupovali akcija i obveznica na tržištu uz zadržavanje skoro istog procentualnog učešća u ukupnom prometu. Ino-ulagači su u 2008. kupili hartija u vrijednosti za 95,4 miliona KM čime su na strani kupovine učestvovali sa 40,6 odsto, a kroz prodaju zaradili 96,5 miliona (41,1 odsto učešća).
U transakcijama na Banjalučkoj berzi lani su učestvovali investitori iz 26 zemalja svijeta. Najveću gužvu na izlaznim vratima stvorili su Nijemci koji su prodali akcije u vrijednosti od oko 45,6 miliona KM, a slijede Litvanci sa 16,2 miliona, Hrvati 15,2 miliona i Slovenci 12,7 miliona KM.
U kupovini su, pak, najviše učestvovali Slovenci sa uloženih 54,2 miliona KM, zatim, investitori iz Srbije i Crne Gore sa 13 miliona, Holandskih Antila 5,1 milion, Kipra pet miliona i Hrvatske 3,5 miliona KM.
Jasminka Đukić, direktor Centralnog registra hartija od vrijednosti, kaže da je prošla godina počela s kolebanjima i korekcijama cijena na tržištu kapitala da bi se ispostavilo da je riječ o recesiji svjetske privrede i predstojećoj globalnoj krizi.
“Kriza je pogodila razvijene zemlje, ali se tokom godine značajno osjetila i kod nas. Stoga ne čudi svakodnevni pad indeksa na berzama, nizak promet i manja tražnja za domaćim hartijama kao direktna posljedica pesimizma i opreza investitora za ulaganje na ovom tržištu, odnosno manjeg priliva inostranog kapitala”, istakla je ona.
Darko Lakić, pomoćnik direktora Banjalučke berze, takođe, ocjenjuje da su podaci o smanjenim aktivnostima stranih investitora na domaćem tržištu posljedica globalne krize. Ino-ulagači su, naglašava, u takvim uslovima više usmjereni na domicilna tržišta, nego na ona u razvoju među kojima spada i RS.
“Na povećanje njihovog učešća na strani prodaje uticalo je i to što je dio inostranih otvorenih fondova u cilju isplate svojih akcionara morao prodati i dio akcija sa Banjalučke berze i drugih tržišta u regionu bez obzira na nivo cijene akcija koji je bio u tom momentu”, kazao je Lakić. Nezavisne N.