Rekordne cijene metala usljed nestašice struje

LONDON, Cijene aluminijuma, zlata, bakra i platine nastaviće da rastu usljed nestašice električne energije u najvećim svjetskim rudnicima, procjenjuju analitičari, podsjećajući da Čile doživljava najgoru sušu u posljednjih pet decenija, a da su Južna Afrika i Kina počele da primenjuju restrikcije struje.
  Vlade tih zemalja se nalaze pred teškim izborom – da li da svojih ukupno 1,4 milijarde stanovnika izlože novim restrikcijama struje ili da smanje snabdevanje najvećih svjetskih rudnika bakra, aluminijuma, platine i zlata, prenosi je agencija Blumberg.
  Količinom električne energije koju kineske topionice aluminijuma troše svake nedelje mogu da se pokriju godišnje potrebe više od dva miliona ljudi.
  Brzi privredni rast zemalja u razvoju ne prati i dovoljna proizvodnja  struje, pa je, kao posljedica toga, smanjena proizvodnja metala neophodnih za pokrivanje sve većih potreba rastućih privreda.
  Tako je u januaru cijena platine skočila na rekordan iznos pošto su rudnici u Južnoafričkoj Republici obustavili rad na pet dana jer su im elektrodistributivne kompanije smanjile snabdjevanje. Kobalt je lani poskupio 58 odsto usljed toga što je nestašica struje sprečila povećanje rasta proizvodnje u Kongu.
  Cijena platine, koja se koristi za izradu nakita i auto-djelova, porasla je od kraja decembra za 25 odsto, na 1.911 dolara za uncu (28 grama) na Njujorškoj berzi, dok je na berzi u Londonu aluminijum istovremeno poskupio za 21 odsto, na 2.920 dolara za metričku tonu, a bakar za 26 odsto, na 8.410 dolara za tonu.
  Najveći svjetski proizvođač bakra kotiran na berzi “Friport-Mekmoran” (Freeport-McMoRan), najveći proizvođač rude gvožđa, brazilski “Vale”, kao i proizvođač zlata “Njumont majning” (Newmont Mining) saopštili su da postoji opasnost da zbog nestašice struje budu prisiljeni da smanje proizvodnju.
  Vlada Konga, zemlje sa najvećim svjetskim zalihama kobalta, koji se koristi u proizvodnji baterija i avio-motora, zatražila je 2. maja od domaćih rudničkih kompanija da smanje potrošnju struje, poslje velike  krađe dalekovoda.
  Druga po veličini švajcarska banka, “Kredi Suis” (Credit Suiše), povećala je 26. marta, zbog manjka struje u Kongu, prognozu cijene kobalta za 2008. za 50 odsto, na 45 dolara za funtu (453 grama). Cijena tog metala je u petak na berzi iznosila čak 48,50 dolara.
  Rudnička industrija i analitičari su podcjenili obim poremećaja u snabdjevanju koje će izazvati nestašice struje i štrajkovi, izjavio je 21. aprila glavni ekonomista kompanije “Rio Tinto” Vivek Tulpule, a analitičar banke “Barkliz” (Barclays) Kevin Noriš je dodao da problemi sa elektroenergetskim kapacitetima u Južnoj Africi i Kini nisu samo posljedica slučajnosti, nego prvenstveno nedovoljnih ulaganja.
  Više od polovine Kine ima problema sa snabdevanjem strujom, a ovog leta bi vrućine mogle da prouzrokuju smanjenje proizvodnje tog energenta u hidroelektranama, saopštili su zvaničnici kineske vlade.
  U Južnoafričkoj Republici, gde se nalaze najveće svetske rezerve platine, nestašica struje bi mogla da potraje još sedam godina, objavila je državna elektrodistributivna kompanija “Eskom holdings”, a analitičari procjenjuju da se stanje neće poboljšati do puštanja u rad novih elektrana 2012.
  “U posljednjih 20 godina nije bilo mnogo napretka u izgradnji novih kapaciteta za proizvodnju električne energije, pa zato sada trpimo od posljedica tog previda”, izjavio je menadžer sidnejske firme “BT fajnenšel grup” (Financial Group) Tim Barker.
  Najvećem svjetskom proizvođaču bakra, Čileu, preti opasnost od uvođenja restrikcija struje, pošto je najgora suša u posljednjih 50 godina smanjila nivo vode u rezervoarima hidroelektrana, a aktuelna je i nestašica prirodnog gasa, koja ugrožava rad generatora.
  Cijena bakra će vjerovatno dodatno rasti pošto još nije postigla novi rekord, ali je blizu istorijskim vrednostima od pre jednog veka, kada je američka privreda rasla, a širom zemlje su se postavljali kablovi za sprovođenje električne energije.
  Kina, u kojoj se  dešava to isto, trenutno gradi elektrane i dalekovode, što dodatno pogoršava deficit metala. Čak 80 odsto ulaganja u kinesku elektro-distributivnu mrežu odlazi na bakar.
  “Da bi Kina i Indija uspele da ‘proizvedu’ srednju klasu, potreban je povratak u fazu planiranja i povećanje ulaganja u elektroenergetsku infrastrukturu. Ukoliko se to ne desi, očekuje nas još više restrikcija”, upozorio je šef istraživanja tržišta metala u američkoj investicionoj banci “Meril Linč” (Merrill Lynć) Fransisko Blanč (Francisco Blanch).