– Vozila ne smiju biti blokirana niti premještena zbog neplaćanja parkinga
– Građani imaju pravo na materijalno i nematerijalno obeštećenje
– „Doplatne karte“ i „naknade“ nemaju pravnu osnovu
BANJALUKA, BEOGRAD, Automobil ne može biti blokiran niti premješten zbog neplaćanja parkinga. Da bi na automobil bile postavljene „lisice“ ili ono bilo odveženo „paukom“, mora postojati nalog koji izdaje saobraćajni policajac, ali samo pod uslovom da je vozilo nepropisno parkirano ili ugrožava normalno odvijanje saobraćaja, a nikako ukoliko je isteklo vrijeme za parkiranje na parkingu, tvrde iz advokatske kancelarije „Sajić“.
Povodom desetina žalbi građana Republike Srpske koji su dobili kazne za neplaćanje parkinga u Srbiji, pravnici iz advokatske kancelarije „Sajić“ analizirali su zakone u obje države i ocijenili da je potpuno nezakonito blokiranje automobila i kažnjavanje vozača za isteklo vrijeme za parkiranje na obilježenom parking mjestu u obje države, iako to gradski i opštinski organi uporno godinama provode.
Uznemiravanje i maltretiranje koje građani Republike Srpske doživljavaju prethodnih mjeseci od domaćih i stranih advokatskih kancelarija koje prijete „drakonskim kaznama” zbog neplaćanja parkinga u Republici Srbiji nije osnovano i mora odmah da prestane, upozoravaju iz advokatske firme „Sajić“, te pozivaju Ministarstvo unutrašnjih poslova RS da zaštiti svoje građane.
“Parking servis” nije ovlašten za kažnjavanje
Praksa u susjednoj Srbiji jeste da se vozilima na parkingu za koja je istekao zakup prostora ostavljaju doplatne kazne, koje ustvarni predstavljaju kazne za neplaćaje parkinga, jer se umjesto razlike u cijeni od građana naplaćuje 10 puta viši iznos.
Konkretno, ako ste sat vremena na parkingu platili 1 KM, a ustvari ste ostali tri sata, doplatna karta bi trebala koštati 2 KM. Ipak, ona iznosi oko 10 puta više, što je ustvari kazna za neplaćanje parkinga. Advokati takođe upozoravaju da ove prakse nema u zakonskim regulativama, te da “Parking servis” nema ovlaštenje da kažnjava građane.
„U slučaju neplaćanja parkinga, kompanija ‘Parking servis’ ima pravo da naplati onoliko vremena koliko je prekoračeno. U slučaju da se to ne plati, ‘Parking servis’ ima pravo da naplati sudskim putem račun od vas, sa kamatom i sudskim troškovima. Međutim, ‘Parking servis’ nema pravo da izdaje doplatnu kartu jer ona predstavlja kaznu, a on nije zakonski ovlašćen za to. Pravo na naplatu kazne imaju državni organi kojima je zakonom povereno to ovlašćenje, a ne grad ili opština na osnovu svoje odluke“, navode oni, podsjećajući da javna preduzeća imaju ovlašćenje od Grada, ali odluke gradskih vlasti ne mogu biti iznad zakona i nemaju pravni niti ustavni osnov za kažnjavanje neplaćanja parkiranja.
Zakoni ne poznaju neplaćanje parkinga kao prekršaj
Republika Srbija je parkiranje regulisala Zakonom o bezbednosti saobraćaja na putevima, koji ne predviđa prekršaj za neplaćanje usluge parkiranja u tačno određenom periodu, niti je moguće po drugim opštim aktima klasifikovati doplatnu kartu kao prekršaj. Neplaćanje parkinga se ne pominje ni u Krivičnom zakonu, ni u Zakonu o prekršajima.
„Policija nije nadležna, niti smije da provjerava da li ste platili parkiranje, ako ste parkirani na obilježenom mjestu za parking. Policija ne izdaje nalog za uklanjanje vozila sa mjesta obilježenog za parkiranje ako vam je isteklo vrijeme ili niste platili/produžili parking“, upozoravaju iz advokatske firme „Sajić“.
Građani mogu tražiti svoja prava na sudu
Ako vam se ipak desi da vam „Parking servis” u Srbiji bez naloga policajca blokira ili ukloni vozilo, to je potrebno prijaviti policiji, kao i uzeti potvrdu o prijavi krađe ili blokade kako biste mogli dobiti materijalno i nematerijalno obeštećenje.
Još prije pet godina Ustavni sud Republike Srbije naredio je da se doplatne karte ne izdaju, jer je ta praksa nezakonita.
„Poseban problem je što je doplatna karta pisana na vlasnika vozila koji možda uopšte nije upravljao vozilom taj dan, a na sudu treba dokazati da je upravo vlasnik vozio. Takođe, vozaču nije doplatna karta uručena lično, već se stavlja na automobil (najčešće pod brisače), a zakon ne poznaje takvu vrstu dostavljanja, već je takav način dostave predviđen gradskom (opštinskom) odlukom koja olakšava posao kontroloru i samim tim stavlja se iznad zakona“, upozoravaju, te napominju da kaznu mogu naplatiti samo državni organi, što „Parking servis” nije.
Isti problem u Banjaluci
Vozači nemaju ovakve probleme samo u Srbiji, već i u Banjaluci. Zakon o bezbjednosti saobraćaja na putevima RS propisuje da je zabranjeno parkiranje na ulici, zelenim površinama, trotoarima i slično, ali ne pominje neplaćanje parkinga kao prekršaj, što se ne pojavljuje ni u ostalim zakonima koji regulišu saobraćaj.
Grad Banja Luka je ovu oblast regulisao Odlukom o bezbjednosti saobraćaja, u kojoj se navodi da komunalni policajac ima pravo da blokira, kao i da ostavi zakačen nalog na vozilu, odnosno zapisnik komunalnog policajca, uplatnicu za uplatu naknade i slično, koliko se radi o vozilu za koje nije plaćen parking ili se nalazi na rezervisanom parkingu.
„Odlukom Grada Banjaluke kazna je definisana kao ‘naknada’, međutim logičkim tumačenjem ovih odredbi zaključuje se da ta naknada u stvari predstavlja kaznu za neplaćanje parkinga. Naravno, Odluka je donesena na osnovu člana 2. Zakona o bezbjednosti saobraćaja na putevima Bosne i Hercegovine, koji propisuje da će organi lokalne samouprave i uprave u gradovima i opštinama osigurati provođenje ovog Zakona i u okviru svoje nadležnosti donositi propise i preduzimati sve druge potrebne mjere za njegovo dosljedno provođenje. Međutim, ovaj član ne daje mogucnost organima lokalne uprave da propisuju prekršaje i kazne za određenu vrstu ponašanja vozača“, navode pravnici.
CAPITAL: V. Stokić
