BEOGRAD, Manje od jedan odsto preduzeća u Srbiji isplaćuje 13. platu, pokazuju podaci. Od 72.000 firmi koje podnose završne račune, samo njih 600 daje i platu pride.
U najvećim kompanijama umjesto nje dijele novogodišnje bonuse kada zaposleni ostvare bolje poslovne rezultate.
Tako je 13. plata zapravo otišla u zaborav, jer na nju mogu da računaju rijetki srećnici, zaposleni u velikim profitabilnim kompanijama. U Telenoru, na primjer, navode da iako 13. platu nikada nisu ni isplaćivali, njihovi zaposleni dobijaju godišnji bonus.
“U zavisnosti od pozicije i zvanja, stepena u kojem su postignuti ciljevi, godišnji bonus je u najnižem iznosu u visini jedne plate”, kažu u Telenoru.
U kompaniji Komtrejd sve zavisi od rezultata poslovanja, pa tako i novogodišnji bonusi. “Krajem godine sumiraju se prodajni rezultati članica grupacije i odlučuje se koliko će se nagraditi svaki zaposleni”, tvrde u Komtrejdu.
Direktor kompanije „Bol pekidžing” u Srbiji David Banjai ističe da se bonus isplaćuje na osnovu postignutih rezultata, i to svim zaposlenima, a može da iznosi do 10 odsto godišnje plate.
Nagrađivanje zaposlenih u Vipu takođe zavisi od rezultata rada i „ispunjenja ličnih ciljeva”. “Ovakvo nagrađivanje je uspješno jer zaposlene motiviše da vode računa i o sopstvenom i o kompanijskom razvoju”, navode u Vipu.
S druge strane, u Uniji poslodavaca ističu da je u 2009. godini oko 600 firmi isplaćivalo 13. platu, a da takav rezultat može da se očekuje i u ovoj godini. “Međutim, prije krize, u 2008. godini, 2.100 kompanija davalo je još jednu platu”, kaže Dragoljub Rajić, portparol Unije.
On navodi da je stanje u privredi ove godine u odnosu na prošlu manje-više isto. Jedini rast su imala preduzeća koja imaju preko 30 odsto robe u svom plasmanu za izvoz.
“Zbog toga se bonusi najviše dele u tim firmama koje su izvoznici poljoprivrednih proizvoda, metalskih proizvoda, iz sektora telekomunikacija, kao i one koje rade sa naftom i gasom…”, kaže Rajić.
Privatnici ne nagrađuju
Profesor na Ekonomskom fakultetu u Beogradu Ljubodrag Savić kaže da privilegiju da dobiju 13. platu imaju zaposleni u inostranim kompanijama, u vidu bonusa, zatim državni činovnici i službenici udruženja i komora. “Poslodavci iz privatnog sektora o toj vrsti stimulacije i nagrade uopšte ne razmišljaju, vjerovatno svjesni činjenice da je u srpskoj varijanti predatorskog kapitalizma najveća sreća imati bilo kakvo zaposlenje. Za razliku od uređenog svijeta, srpski radnici su prepušteni na milost njihovim gazdama. Ugovor o radu je ‘mrtvo slovo na papiru’, koji retko ko poštuje”, kategoričan je Savić. Press
Komentariši