Vlada RS pozvala preduzeća i institucije da ne uslovljavaju banke

BANJALUKA, Vlada RS pozvala je sve republičke institucije, javne fondove, opštine i državna preduzeća da bankama u postupku javnih nabavki usluga ne propisuju uslove koji nisu predmet tih nabavki, kao što je visina kamate na deponovana sredstva.
To se navodi u smjernicama Vlade utvrđenim nakon sastanka premijera Milorada Dodika sa direktorima banaka iz RS i Agencijom za bankarstvo RS, koji je održan u utorak iza zatvorenih vrata.
Vlada RS taj potez obrazlaže očuvanjem zadovoljavajuće likvidnosti banaka iz RS i dalje podrške njihovoj kreditnoj aktivnosti, nakon što je u 2008. uočen usporeni rast aktive i depozita javnih organa i institucija, pod pritiskom svjetske ekonomske krize, pišu sutrašnje Nezavisne novine.
Smjernice su zapravo odgovor na pojavu da državna preduzeća u RS uslovljavaju banke visinom kamatne stope na deponovana sredstva, čime indirektno podstiču i rast bankarskih kamata na kredite.
“Bio je slučaj da se u tenderu banke uslovljavaju visinom kamate na sredstva po viđenju od najmanje 6,5 odsto. Banka koja na to pristane prinuđena je onda da poveća svoje kamate na kredite privredi i stanovništvu iznad deset odsto, što nije dobro”, kazao je Radovan Bajić, direktor banjalučke NLB Razvojne banke.

 
Drugi, skriveniji motiv za reakciju Vlade je, kako saznajemo, svojevrsni damping cjenovnik pojedinih banaka iz FBiH, koje su ukidanjem provizija na vođenje računa i transakcije u platnom prometu privukle dio javnih sredstava iz RS.
“Ne treba dozvoliti da se sredstva preduzeća iz RS odlivaju u banke koje će kredite isključivo plasirati na drugim tržištima”, kazao je jedan od učesnika sastanka bankara i zvaničnika u Banjaluci, koji je zahtijevao anonimnost.
On smatra da bi banke iz RS, nakon što im je Vlada izašla u susret, trebalo da se maksimalno suzdrže od povećanja kamata na kredite i ne pooštravaju druge uslove kreditiranja privrede.
Direktor NLB Razvojne banke tvrdi da oni u 2009. sigurno neće povećavati kamatne stope na kredite, ukoliko ne bi došlo do novih dramatičnih poremećaja na tržištu.
“Spremni smo da dio tereta krize prebacimo na račun sopstvenih troškova i utičemo na stabilizaciju prilika”, ističe Bajić.
Aleksandar Ljuboja, predsjednik Sekcije za bankarstvo u Udruženju ekonomista RS – SWOT, kaže da podržava sve pokušaje vlasti RS da mobilišu sredstva za podršku lokalnog razvoja i privrede. U tom svjetlu vidi i smjernice Vlade, koje, smatra, treba da podstaknu likvidnost banaka i omoguće nesmanjeno kreditiranje, prije svega privrede koja je pogođena globalnom recesijom.

Usporio rast aktive i depozita banaka
Ukupna aktiva bankarskog sektora RS lani je usporila rast zabilježen prethodnih godina, te je povećana za sedam odsto na 6,68 milijardi KM. Na to je, navodi se u izvještaju Agencije za bankarstvo RS, uticao zadnji kvartal prošle godine kada je pod pritiskom svjetske finansijske krize rast aktive smanjen sa dotadašnjih 11 procenata.
Ublažen je, takođe, i rast depozita banaka iz RS, koji je bio je tek za tri procenta veći nego 2007. godine (4,7 milijardi KM), čime je smanjio i svoje učešće u zbirnoj pasivi sa 85 na 82 procenta.