BANJALUKA, Savez Udruženja malih akcionara RS, Udruženje malih akcionara „Fruktona“ i Sindikat radnika preduzeća „Fruktona“ uputili su Vladi RS zahtjev za pokretanje revizije privatizacije državnog kapitala u „Fruktoni“.
Pored pokretanja kontrole i revizije privatizacije ”Fruktona” ad Banja Luka traži se i utvrđivanje odgovornosti većinskog vlasnika koji je, kako stoji u zahtjevu, pokušao dovesti preduzeće do propasti i nestajanja.
Traži se i kontrola transakcije prodaje zemljišta u ul. Beogradska 24 Banja Luka, da se blokira trgovanje sa akcijama ”Fruktona” ad Banja Luka, do trajnog i konačnog rješavanja situacije u preduzeću.
Među zahtjevima se ističe da je potrebno iznaći način da se dug prema Poreskoj upravi reprogramira, da imenuje privremena upravu u preduzeću koja će hitno pokrenuti proizvodnju, te da se iznađe način dobijanja kredita za likvidnost ili sličnog podržavajućeg kredita od Investiciono-razvojne banke koji bi bio uložen u hitnu revitalizaciju proizvodnje, i vraćanje ”Pepsi” licence.
„Budući da već postoje preduzeća kojima je u nekoliko navrata reprogramiran dug, davane subvencije (. Fabrika glinice ”Birač” ad Zvornik, ”Farmaland” Nova Topola,), mislimo da je vrlo bitno da se ”Fruktona” ad Banja Luka vrati na mjesto koje joj i pripada, prema višedecenijskoj proizvodnji alkoholnih i bezalkoholnih pića po kojima
je bivša ”Bosanka” a danas ”Fruktona” bila poznata u cijeloj regiji“, stoji u zahtjevu kojeg su uputili Savez Udruženja malih akcionara RS, Udruženje malih akcionara „Fruktona“ i Sindikat radnika preduzeća „Fruktona“.
U suprotnom, kako naglašavaju mali akcionari i sindikat, model upropaštavanja preduzeća, otpuštanja radnika i stečaja prijeti da zahvati kompletnu privredu RS, protiv čega će se boriti svim sredstvima,kao radnici, akcionari i čestiti i pošteni žitelji Republike Srpske.
U zahtjevu za hitno pokretanje revizije privatizacije državnog kapitlala u „Fruktoni“ podsjeća se da je kapital 26. juna 2003. godine prodan kupcu ”Kreis Trade Industrelhandel GMBH”,te da je Ugovor zaključen između Agencije za privatizaciju RS, koja je tada bila ovlaštena za prodaju državnog kapitala, s jedne strane, i Nedeljka Popovića, kompanije ‘Kreis Trade Industrelhandel GMBH”.
Ugovorena cijena je iznosila 25.000 KM, a kupac je bio obavezan da isplati dugovanja firme.
Krajem 2004. godine, većinski vlasnik stavlja imovinu ”Fruktone” pod hipoteku, podižući kredit u poslovnoj banci.
Namjena kredita,prema riječima vlasnika, g. Popovića, jeste osposobljavanje fabrike za povećan obim proizvodnje. Već tokom 2005. godine počinju kašnjenja sa isplatom plata i obaveza prema državi, a tokom 2007. godine postaje jasno da uprava preduzeća ne uspijeva da ispunizadana obećanja.
Savjet za privatizaciju RS te godine predlaže Vladi RS da se većinski vlasnik ”Fruktone” oslobodi obaveze plaćanja ugovornih kazni zbog neizvršavanja poslovnog plana i obaveza ugovorenih privatizacionim ugovorom.
Tokom 2007. godine,”Fruktona” ima dugovanja i prema ”Vodovodu” Banja Luka. U 2008. godini, uprava”Fruktone” prodaje imovinu i nepokretnosti koje se nalaze u Banja Luci, u ul. Beogradska 24, kupcu ”Interinvest-Kreis” doo Banja Luka. Ugovorena cijena za ove nekretnine je 10.500.000 KM.
Tokom 2009. godine, regulacionim planom koji je usvojila Skupština grada Banja Luke predviđa se izmještanje kompleksa ”Fruktone” na treću lokaciju, van grada, pored magistralnog puta Banja Luka – Prijedor, iako se uopšte ne pominje da je zemljište u Beogradskoj ulici, gdje je sjedište preduzeća, prodano tokom 2008. godine.
U aprilu 2010. godine, Poreska Uprava RS raskida sporazum o reprogramu obaveza sa ”Fruktonom”. Početkom maja 2010. godine, pogoni ”Fruktone” su ugašeni, preduzeću je isključena voda, struja, telefonske linije, blokirani računi zbog duga prema Poreskoj Upravi. Radnici su u štrajku zbog neisplaćenih osam plata i višestrukog kašnjenja u isplati poreza i doprinosa.
Akcionari i sindikat ističu da je privatizacija „Fruktone“ doživjela fijasko i da je preduzeće opustošeno, da većinski vlasnik nije ispunio ugovorene obaveze, da preduzeće ne radi, da je licenca za punjenje pića ”Pepsi” kompanije izgubljena, i da je jedini cilj zaposjedanje nekretnina ”Fruktona” ad Banja Luka.
Zahtjev za hitno pokretanje revizije privatizacije državnog kapitala u u „Fruktoni“ dostavljen je Komisiji za reviziju privatizacije RS, Komisiji za hartije od vrijednosti RS, Banjalučkoj berzi, Specijalnom tužilaštvu RS, Poreskoj upravi RS i Investiciono-razvojnoj banci RS.
