SARAJEVO, Odgovori vlada su pomogli brojnim porodicama u istočnoj Evropi i centralnoj Aziji da prebrode svjetsku ekonomsku krizu putem raznih inicijativa, uključujući naknade za nezaposlenost, programe javnih radova i, u nekim slučajevima, programe socijalne pomoći kao posljednji izlaz, navodi se u novom izvještaju Svjetske banke.
“Međutim, te su inicijative uspjele doprinijeti samo do manjeg broja porodica pogođenih krizom”, navodi se u izvještaju koji je objavljen danas u Vašingtonu.
Zaključuje se da su se uticaji krize više osjetili, a i dalje se više osjećaju, u zemljama istočne Evrope i centralne Azije nego u bilo kojoj drugoj regiji u svijetu, te ističe da su vlade u ovoj regiji imale ključnu ulogu u smanjenju efekata krize na prihode domaćinstava.
U skoro jednoj trećini zemalja u regiji, naknade za nezaposlenost su bile prve koje su došle do krizom pogođenih domaćinstava.
U Armeniji, Kazahstanu, Latviji i Rusiji, vlade su odgovorile provođenjem projekata javnih radova i povećanjem javnih investicija da bi podstakle zapošljavanje, dok se Turska fokusirala na smanjenje barijera za zapošljavanje žena i mladih.
I pored velikih fiskalnih pritisaka, vlade u regiji su u manjoj mjeri srezale svoje budžete za obrazovanje i zdravstvo, nego što je došlo do sveukupnog pada BDP-a, u pokušaju da osiguraju da ne dođe do drastičnog smanjenja usluga za siromašne.
Iako podstaknuta smanjenjem kreditnih tržišta, kriza je dovela do masivnih šokova na tržištu rada u regiji, navodi se u izvještaju.
Evidentirana nezaposlenost u 27 istočnoevropskih i centralnoazijskih zemalja se povećala sa 9,4 na 12,2 miliona u periodu decembar 2008. – decembar 2009.
U Rusiji, Turskoj i Ukrajini nezaposlenost je povećana za oko 30 procenata između 2008. i 2009.
Krizom pogođene porodice u Armeniji, Bugarskoj i Crnoj Gori su značajno smanjile preventivne i druge odlaske kod ljekara, kao i potrošnju lijekova na recept.
“Porodice su napravile značajna prilagođavanja tokom ekonomske krize”, istakao je viši ekonomista Svjetske banke za regiju Evrope i Centralne Azije Ihsan Ajvad, koji je i vodeći autor izvještaja.
“Dok su u mnogim slučajevima privatni rashodi na hranu i zdravstvo smanjeni, porodice su uložile velike napore i najčešće uspješno omogućile djeci da se nastave školovati i pokrile troškove u vezi s tim”, naveo je Ajvad.
