BERLIN, Strah od antievropskih namjera Rusije na području zemalja jugoistočne Evrope, još neintegrisanih u Evropsku uniju, neosnovan je, zaključuje se u analizi istraživačke organizacije “Trust mozgova” (Think tank) iz Sarajeva o ruskoj ekonomskoj politici prema regionu Balkana, prenosi radio Dojče vele.
Ekonomski i politički uticaj Rusije u regonu, koji se često naziva Zapadnim Balkanom, predmet je brojnih medijskih i državničkih istupa, kao i procjena u dotičnim zemljama i na nivou Evropske unije.
Obično se tom pretpostavljenom uticaju pripisuje dalekosežni značaj i strategijska pozadina, navodi se u studiji pod nazivom “Ekonomske prilike u Rusiji i moguće posljedice po Zapadni Balkan (sa fokusom na Bosnu i Hercegovinu)”, koju je uradila nezavisna Spoljnopolitička inicijativa BH iz Sarajeva, a uz podršku njemačke fondacije “Fridrih Ebert”.
Zapadnjacke interpretacije već uobičajeno pripisuju ruskoj vlasti nameru korišćenja zapadnobalkanskih zemalja, prvenstveno onih koje (još) nisu clanice EU, kao “trojanskog konja” za širenje uticaja na ostatak kontinenta.
Ipak, komparativna analiza ekonomskih ulaganja i kretanja na relaciji između Rusije i navedenih država pokazuje da je riječ o ishitrenim i umnogome neosnovanim opisima postojećih odnosa, ocjenjuje se u dokumentu.
Marko Radovanović, član ove organizacije, ocijenio je za Dojče vele da Ruska Federacija takav povećani uticaj ostvaruje jedino u Srbiji.
“Preko otkupljene Naftne industrije Srbije (NIS), ruski Gasprom indirektno i direktno kontroliše oko četvrtinu prihoda budžeta Srbije”, kaže Radovanović.
U bosanskohercegovačkom entitetu, Republici Srpskoj, ne postoji takav uticaj, tvrdi ovaj istraživač, i dodaje da je tu riječ o sporadičnim privatno-preduzetničkim poduhvatima sa rafinerijama nafte. I, mada se radi o tradicionalno profitabilnim sektorima, Rusi tu posluju sa gubitkom i više novca izvlače iz budžeta nego što istom doprinose.
“Još lošiji poslovni rezultati na snazi su u Crnoj Gori, pa u skladu s tim zasad ne može biti govora o većim šansama da se ekonomska međuzavisnost prevede u iole osjetniju političku moć“, kaže Radovanović.
Prema njegovoj ocjeni, Rusija u regionu nema namjeru da zaustavi procese pridruživanja Evropskoj uniji, a ono što bi joj svakako koristilo jeste etabliranje većeg političkog uticaja radi ostvarivanja većeg uticaja u okviru EU.
Zaključno, analitičari ove organizacije stavljaju akcenat na činjenicu da se odnos Rusije prema Zapadnom Balkanu razlikuje od onog prema Ukrajini, Gruziji i baltičkim zemljama.
To, kako ocjenjuju, za region koji uključuje države nastale iz nekadašnje Jugoslavije, može značiti dobru priliku zbog mogućnosti paralelne uspješne saradnje sa Rusijom i sa Evropskom unijom. Istovremeno, to može značiti i opasnost ako se preko tog regiona budu “lomila koplja” zbog neprincipijelnog odmjeravanja dvije suprotstavljene strane.
Kako navodi Dojče vele, utoliko zanimljivije ostaju otvorene dileme na kraju analize, gdje se ističe da dok je Rusija zaokupljena ekonomskom krizom i konfliktom u Ukrajini, EU nastoji da konsoliduje svoj uticaj na Zapadnom Balkanu.
Pitanje je koliko efikasno to čini i, najzad, zašto to čini. Ako je to samo zbog toga da bi spriječila ruski ili neki drugi neevropski uticaj, onda je ta politika jednako pogriješna kao i svaka druga koja za cilj ima geostrateško nadmudrivanje, zaključuje se u analizi koju prenosi Dojče vele. Tanjug
