BANJALUKA, Banke u Republici Srpskoj za prvih devet mjeseci ove godine ostvarile su dobit od 52,4 miliona KM, što je za 28 odsto više u odnosu na isti period lani, kada je dobit iznosila 40,9 miliona KM, pokazuju podaci Agencije za bankarstvo RS.
Prema podacima Agencije, u prvih devet mjeseci ove godine dobit je ostvarilo svih deset banaka u Srpskoj.
– Ukupni bruto krediti od januara do kraja septembra ove godine iznose 4,5 milijardi maraka i imaju stopu rasta od sedam odsto u odnosu na isti period lani, kada su bruto krediti iznosili 4,2 milijarde maraka – naveli su u Agenciji za bankarstvo.
Nekvalitetni krediti u prvih devet mjeseci ove godine iznose 544,2 miliona KM i imaju stopu pada od 23 odsto u odnosu na kraj septembra 2011. godine, kada su iznosili 708,7 miliona KM.
Nekvalitetni krediti čine 12,03 odsto od ukupnih kredita, dok su u istom periodu prošle godine činili 16,84 odsto.
– Nekvalitetni krediti pravnih lica u prvih devet mjeseci iznosili su 338,5 miliona KM i imaju stopu pada od 34 odsto u odnosu na isti period 2011. godine, te učestvuju sa 11,94 odsto u ukupnim kreditima pravnih lica. Na kraju septembra prošle godine ovi krediti činili su 20,03 odsto kredita pravnih lica – kazali su u Agenciji.
S druge strane, nekvalitetni krediti fizičkih lica iznose 205,7 miliona KM sa stopom rasta od pet odsto u odnosu na isti period 2011. godine.
– Nekvalitetni krediti ove kategorije čine 12,2 odsto od ukupnih kredita fizičkih lica, dok su na kraju septembra prošle godine činili 11,88 odsto – istakli su u Agenciji.
Najveći iznos nekvalitetnih kredita, čak 69 odsto su krediti za opštu potrošnju.
Profesor na Ekonomskom fakultetu u Istočnom Sarajevu Aleksandar Stojanović rekao je da su za sve veći profit banaka “krive” Centralna banka BiH i agencije za bankarstvo koje su dopustile “slobodno tržišno takmičenje i formiranje kamatnih stopa na bazi navodno nekog rizika”.
– Tržištu je potpuno prepuštena visina kamatne stope. Nigdje na svijetu nema da se prepusti monopolistički položaj i da neko ima tolike dobiti i profite. Menadžeri ovih institucija imaju plate od 150.000 maraka godišnje – rekao je Stojanović. On je istakao da se od ukupnog prihoda banaka mnogo sredstava odnosi na usluge, od uplatnica, obrade kredita, te zatvaranje kredita.
– U strukturi njihovih prihoda oko deset odsto čine usluge za ništa – istakao je Stojanović i dodao da je samo za zatvaranje kredita potrebno izdvojiti od 500 do 600 KM.
Prema njegovim riječima, podatak da čak 69 odsto nekvalitetnih kredita čine krediti za opštu potrošnju pokazuje da ljudi nemaju od čega živjeti, te da uzimaju kredite kako bi preživjeli.
– Najvećim dijelom to su krediti kojim se vraćaju stari dugovi – rekao je Stojanović i istakao da se krediti danas daju samo solventnim, odnosno sigurnim platišama, onima koji su na budžetima i imaju sigurnu platu.
Kamate
Iz Udruženja banaka BiH prošle sedmice najavili su da bi komercijalne banke u budućem periodu mogle povećati kamatne stope na kredite.
– Razlozi za povećanje kamatnih stopa, između ostalog, su izuzetno visoke cijene na tržištu kapitala zbog lošeg kreditnog rejtinga BiH kao i blago povećanje kamatnih stopa na depozite – rekao je ranije izvršni sekretar Udruženja banaka BiH Mijo Mišić.
Ekonomista Zoran Pavlović kaže da za najavljeno poskupljenje kredita nema puno osnova, jer se stanje u privredi ne popravlja, dok sa druge strane raste dobit banaka. Glas Srpske
