SARAJEVO, Federacija BiH izdvaja najmanje sredstava za sufinansiranje željezničkog sektora u regionu zapadnog Balkana i ukoliko se to ne promijeni doći će do daljeg urušavanja sistema željeznica sa nesagledivim posljedicama, upozoravaju iz Ministarstva prometa i komunikacija.
“Željeznice FBiH” svake godine proizvode gubitke, koji iznose između 34 i 74 miliona KM, državni kapital je u periodu od osnivanja smanjen za 460 miliona KM. Preduzeće opterećuju česti štrajkovi usljed neurednog isplaćivanja troškova zaposlenih, velika dugovanja dobavljačima, javnim prihodima i fondovima.
Pomoćnik ministra saobraćaja i komunikacija FBiH Izet Mehinagić smatra da je sadašnji sistem finansiranja željeznica neodrživ, a glavni razlog za to je nizak nivo sufinansiranja željezničkog sektora. Stoga predlaže povećavanje izdvajanja za “Željeznice”, a što bi uz racionalizaciju u samom sektoru, štednju, povećanje produktivnosti i kvaliteta usluga donijelo zaokret u poslovanju.
Mehinagić navodi da je Srbija u 2010. godini za “Željeznice Srbije” u budžetu izdvojila 249 miliona KM, preuzela obaveze za dugove od 447,4 miliona KM, te odobrila izdavanje garancija za kredite u iznosu od dvije milijarde KM.
Hrvatska je za subvencije “Hrvatskih željeznica” izdvojila 389,8 miliona KM, te za investicije 242,6 miliona KM, dok je Crna Gora subvencionisala svoje željezničko preduzeće sa 23,4 miliona KM.
U BiH, Republika Srpska je za subvencije ŽRS Doboj u budžetu za 2010. izdvojila 32 miliona KM, dok je FBiH podržala “Željeznice FBiH” sa 22 miliona KM, s tim što je po Zakonu o finansijskoj konsolidaciji za period od 1. januara 2008. do 31. decembra 2012. godine platila međunarodne obaveze u iznosu od 3,8 miliona KM i sredstva za izmirenje kredita za koji se terete ŽFBiH u iznosu od 26,6 miliona KM.
Federacija, međutim, za 2010, kao ni za 2009. godinu, u budžetima nije uzela u obzir preuzete preostale obaveze po Zakonu o finansijskoj konsolidaciji ŽFBiH, kao što su dug javnim fondovima i javnim prihodima i sufinansiranje urednog izvršavanja ovih obaveza u iznosu od 149,4 miliona KM.
“Cjelokupna praksa poslije 1995. godine pokazuje da FBiH i apsolutno i relativno izdvaja najmanje sredstava za sufinansiranje željezničkog sektora u odnosu na okolne zemlje i RS”, konstatuje Mehinagić.
Predlaže da u budžetu FBiH bude obezbijeđeno 30-40 miliona KM za finansiranje troškova održavanja željezničke infrastrukture i sufinasiranje putničkog i kombinovanog saobraćaja, kao i da u budžetima kantona sa sjedištima u Sarajevu, Tuzli, Zenici, Mostaru i Bihaću budu utvrđeni iznosi od 1,2-2 miliona KM godišnje za sufinansiranje putničkog saobraćaja i podršku javnom preduzeću koje zapošljava veliki broj zaposlenih sa tih područja.
Mehinagić, između ostalog, predlaže i uvođenje takse na cijenu nafte i derivata od 0,5 KM po litru, a što je inicijativa koja prošle godine nije dobila podršku, kao i dosljedno provođenje obaveza iz Zakona o finansijskoj konsolidaciji željeznica.
Subvencije željezničkom sektoru u 2010.
389,8 Hrvatska
249 KM – Srbija
32 RS
23,4 Crna Gora
22 Federacija BiH
*u milionima KM
Otkup privatizovanog kapitala
U traganju za mogućim rješenjima zaštite državne imovine u ŽFBiH, u Ministarstvu predlažu nastavak privatizacije sektora operacija, dok bi Federacija ostala stopostotni vlasnik željezničke infrastrukture.
Takođe, predlažu da Federacija otkupi privatizovani dio kapitala ŽFBiH u iznosu od 85,3 miliona KM, čime bi ponovo postala stopostotni vlasnik ovog preduzeća. Nezavisne novine
