Njemačka “Silikonska dolina” u krizi

DREZDEN, Glavni grad istočnonjemačke pokrajine Saksonije, Drezden, koji je poslije pada Berlinskog zida 1989. prerastao u centar evropske industrije poluprovodnika, kao proizvodna baza američke kompanije AMD, kao i domaćeg “Infineon tehnolodžiza” iz Minhena, suočava se sa neizvesnom budućnošću zbog krize koja je zahvatila sve proizvođače visoke tehnologije.
 Raspoloženje u “Silikonskoj Saksoniji”, kako je ova oblast nazvana prije desetak godina po ugledu na Silikonsku dolinu u Kaliforniji, gdje su sjedišta i pogoni vodećih američkih kompanija visoke tehnologije, ni malo nije veselo. “Infineonov” odvojeno listirani ogranak “Kimonda” (Qimonda), najveći privatni poslodavac u regionu, za dlaku je prije nekoliko dana izbjegao bankrotstvo.
 Pomoć koju je “Kimonda” dobila da se izvuče iz škripca mogla bi da premaši 800 miliona dolara. Sastoji se od 208 miliona dolara državnog zajma koji je dala vlada ove pokrajine, kao i 104 miliona dolara od “Infineona”, koji posjeduje 77 odsto akcija “Kimonde”. Dodatnih 140 miliona dolara dala je neimenovana banka iz Portugalije, gdje bi “Kimonda” trebalo da podigne istraživački i razvojni centar. Pored toga, njemačka savezna vlada i vlada pokrajine Saksonije ponudile su 390 miliona dolara u kreditnim garancijama.
 Premda je ovo značajno olakšanje za 3.200 “Kimondinih” zaposlenih u regionu i za hiljade drugih radnika u obližnjim pogonima isporuke i istraživanja, dugoročni izgledi za visokotehnološku industriju u Drezdenu ostaju neizvjesni, ocjenjuju analitičari, ukazujući da je kompanija dobila šansu da prebrodi oluju, ali da konačan ishod nije zagarantovan, prenosi “Biznis vik”.
 Analitičari ukazuju da sposobnost bilo koje kompanije da se takmiči sa konkurentima u pogledu cijene zavisi od spremnosti lokalnih vlada da pruže podršku. Tvrde da se praktično sve fabrike čipova subvencionišu na ovaj ili onaj način. Tako sada i “Kimonda” dobija državnu pomoć.
 Pojedini lokalni političari brinu, međutim, da bi tek pružena pomoć “Kimondi” mogla da izazove lančanu reakciju kod lokalnih dobavljača industrije poluprovodnika i drugih grana, koji bi takođe zatražili “milostinju”. Ni vlada ni industrija ne žele da region postane poznat kao “subvencionisana Saksonija”.
 Akcije “Kimonde”, listirane na Njujorškoj berzi, skočile su na vijest o pomoći za više od 60 odsto, na oko 49 dolarskih centi. Ta cijena je, međutim, daleko ispod cijene koja je prije godinu dana premašivala osam dolara po akciji. Investitori imaju dobre razloge za strah. Poslednji kvartalni rezultati kompanije, objavljeni još u julu, pokazali su da je “Kimonda” zabeležila neto gubitak od 558 miliona dolara na osnovu prodaja od svega 534 miliona dolara. Kvartalno joj ponestaje gotovine po stopi od 420 miliona dolara.
 Status Drezdena kao prestonice izrade čipova ne zavisi samo od “Kimonde”. AMD, sa sjedištem u Kaliforniji, ovdašnje svoje proizvodne pogone udružuje u zajednički projekat sa “Advansd tehnolodži investmentom”, fondom u vlasništvu emirata Abu Dabija. Taj projekat, poznat pod radnim nazivom “Faundri ko” (Foundry Co), imaće proizvodno sedište u Drezdenu, a predviđa ulaganje 2,9 milijardi dolara u modernizovanje jedne od dvije postojeće fabrike. Kompanija AMD očekuje da će njena radna snaga u Drezdenu, od 2.800 radnika, ostati stabilna. “Infineon” zapošljava oko 2.000 ljudi u Drezdenu, ne računajući “Kimondu”.
 Ali, ako kojim slučajem “Kimonda” ne preživi, biće to udarac slici Drezdnera kao centra visoke tehnologije. To bi, pak, oslabilo infrastrukturu koja se u međuvremenu razvila da bi opsluživala lokalnu industriju poluprovodnika, uključujući desetine snabdjevača i istraživačkih instituta, kao i univerzitetske programe za pripremu kvalifikovane radne snage. Samo na Tehničkom univerzitetu u Drezdenu, više od 5.000 studenata izučava glavni predmet iz oblasti poluprovodnika ili informacione tehnologije.
 Bez “Kimonde”, koja takođe sprovodi istraživanja i razvoj u Drezdenu, ova oblast bi sa manje legitimiteta mogla da nosi naziv “predvodnika ekspertize za poluprovodnike”.
 Svi proizvođači poluprovodnika u svijetu suočavaju se sa oštrim padom prodaje i zarade. Konsultantska kuća “Gartner” procjenjuje da će prodaje poluprovodnika u svijetu pasti iduće godine za 16,3 odsto, na 219,2 milijarde dolara, nakon pada za 4,4 odsto u 2008. Nikada se dosad nije desilo da prodaja pada dve godine zaredom, upozoravaju stručnjaci.
 “Kimonda” se, međutim, nalazi među kompanijama koje su najteže pogođene jer proizvodi takozvane DRAM memorijske čipove. Ti čipovi su, ukazuje se, postali toliko standardizovani da je proizvođačima teško da pronađu konkurentsku prednost, osim cijene, odnosno smanjivanja troškova.
 Matičnu kompaniju “Infineon” u međuvremenu “rastura” pad tražnje u automobilskoj industriji, koja joj spada u glavne klijente. Štetu trpi i zbog slabijeg rasta industrije mobilnih telefona, jer isporučuje čipove između ostalog i za “Eplov” “ajfoun” (iPhone). Prema posljednjem mjerenju “Gartnera”, “Infineon” je zbog svega toga pao sa petog na šesto mjesto svjetske ljestvice proizvođača čipova.