NJUJORK, Strah od izbijanja nove recesije u američkoj privredi i širenja dužničke krize u evrozoni potaknuli su ove sedmice, već četvrtu zaredom, oštar pad cijena akcija na svjetskim berzama.
Na Wall Streetu je Dow Jones pao četiri odsto, na 10.817 bodova, dok je S&P 500 potonuo 4,7 odsto, na 1123 boda, a Nasdaq 6,6 odsto, na 2341 bod.
Početkom sedmice činilo se da se tržište smirilo, ali u četvrtak je tržište zapljusnuo novi val loših vijesti, pa su berzovni indeksi pali i četvrtu sedmicu zaredom.
To je najviše posljedica strahovanja ulagača od nove recesije. Nakon niza slabih makroekonomskih izvještaja, sve više analitičara smanjuje procjene rasta najvećih svjetskih privreda. Analitičari Morgan Stanleyja poručili su da su SAD i evropska privreda “opasno blizu recesiji”, zbog dužničke krize u evrozoni i slabosti američke privrede.
JPMorgan Chase oštro je, snizio procjenu rasta bruto domaćeg proizvoda SAD-a u četvrtom tromjesečju sa 2,5 na samo jedan odsto, dok bi u prvom kvartalu 2012. rast mogao biti blizu nuli.
Na slabljenje najvećeg svjetske privrede ukazuje izvještaj podružnice Feda u Philadelphiji, čiji je indeks industrijske aktivnosti u centralnom dijelu SAD-a u avgustu pao na minus 30,7 bodova, najniži nivo u dvije i po godine, dok je u julu iznosio 3,2 boda.
Pad tog indeksa ispod nule ukazuje na pad proizvodnje.
“Srljamo li u recesiju? Većina analitičara smatra da slijedi usporavanje i stabilan, premda nevelik, rast privreda. Ali, makroekonomski podaci i finansijska situacija u SAD-u i Evropi remete te procjene” kaže portfelj menadžer u fondu American Century Investment Richard Weiss.
Osim nove recesije, ulagače zabrinjava i širenje dužničke krize u evrozoni, što bi moglo izazvati velike gubitke banaka na obveznicama prezaduženih članica evrozone. To bi, moglo izazvati krizu cijelog bankarskog sistema u evrozoni, a to bi osjetile i američke banke koje kreditiraju evropske.
Ta strahovanja ojačala su nakon što je The Wall Street Journal objaio da su regulatori u SAD-u pojačali nadzor nad američkim ograncima najvećih evropskih banaka kako bi se uvjerili da imaju dovoljno sredstava za svakodnevni rad.
Zbog velike nesigurnosti na tržištu, VIX indeks straha Čikaške berze opcija skočio je više od 30 odsto, što pokazuje da ulagači pojačano osiguravaju svoje portfelje od mogućeg daljnjeg pada cijena akcija.
S obzirom na niz loših makroekonomskih vijesti iz SAD-a i Evrope proteklih sedmica, kao i zbog straha od širenja dužničke krize u evrozoni, analitičari nisu sigurni kada će se tržište smiriti.
“Živimo u okruženju koje nas tjera da prvo prodajemo akcije, a zatim postavljamo pitanja. Bojim se da će prije biti gore nego što krene na bolje”, kaže strateg u JPMorgan Fundsu David Kelly.
S&P 500 sada je 10,7 odsto u minusu u odnosu na početak godine, dok je u odnosu na svoju najvišu ovogodišnju razinu, dostignutu krajem aprila, na gubitku 17,6 odsto pa je blizu oblasti koje bi označilo početak'tržišta medvjeda.
Pad veći od 10 odsto u odnosu na prethodni najviši nivo definiše se kao korekcija cijena akcija, dok pad veći od 20 odsto označava tržište medvjeda, što bi značilo ili daljnji pad cijena akcija ili njihovu dugotrajniju stagnaciju.
Tokom posljednjeg tržišta medvjeda, koje je izazvala finansijska kriza 2008. godine, cijene akcija su u godinu i po dana, do 9. marta 2009. godine, potonule 57 odsto.
I na evropskim su berzama ove sedmice cijene akcija oštro pale. Londonski FTSE izgubio je 5,3 odsto i završio na 5040 bodova, dok je frankfurtski Dax potonuo 8,6 odsto, na 5480 bodova, a pariški CAC 6,1 odsto, na 3016 bodova.
Na Tokijskoj je berzi Nikkei potonuo 2,7 odsto, na 8719 bodova. Hina
