BANJALUKA – Većina ekonomskih parametara u Srpskoj je, u protekla tri mjeseca, bila znatno povoljnija u odnosu na isti period prošle godine, ali je situacija izazvana pandemijom još neizvjesna, pa kad se podvuče crta, ima mjesta za dodatni optimizam, ali ne i za opuštanje, slažu se poslodavci i sindikalci.
Podaci Republičkog zavoda za statistiku pokazuju da je od januara do marta ove godine ostvaren izvoz u vrijednosti od 954 miliona KM, što je za 15,2 odsto više nego u istom kvartalu 2020.
I to nije sve – prema istom izvoru, prosječna plata nakon oporezivanja isplaćena u martu 2021. u odnosu na isti mjesec prethodne godine nominalno je veća za 2,3, a realno za 3,1 odsto.
Osim toga, treba podsjetiti da, iako je 2020. godina, najblaže rečeno, bila teška, prihodi Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje (PIO) RS iznosili su 935,2 miliona i u odnosu na 2019. godinu veći su za 43,2 miliona KM.
U Savezu sindikata Republike Srpske ističu da podaci jesu ohrabrujući, te se nadaju da će od ovih brojki, u konačnici, koristi imati i radnici.
Ipak, kako ocjenjuju, uprkos pozitivnim pokazateljima, još je prerano za opuštanje, mada analize govore da će ovako dobar trend biti nastavljen.
“Mi upravo ovih dana radimo sve analize u vezi s ekonomskim kretanjima te želimo da to objedinimo za sjednicu Predsjedništva, koja će biti 1. maja, gdje ćemo pozvati i predsjednika Vlade RS, tako da na osnovu tih pokazatelja želimo da aktuelizujemo i pitanje povećanja plata svim radnicima u RS”, ističe za Goran Stanković, generalni sekretar Saveza sindikata RS.
Optimista je i Saša Trivić, predsjednik Unije udruženja poslodavaca RS, koji ističe da se desilo to da metalska industrija, inače izvozno orijentisana, radi punom parom, jer sve što nije naručivano 2020. godine sada doživljava masovne narudžbe.
“Finansijski rezultati su dobri, ali nikad se ne zna. Ovo može biti privremeno povećanje narudžbi, da se popune zalihe. Ipak, dobre stvari koje su se dogodile su i to što je došlo do poskupljenja prevoza iz Kine, produženja rokova isporuke robe iz te zemlje, kao i značajnog rast plata u toj državi. To znači da naša privreda postaje sve konkurentnija na evropskom tržištu. Prema mom mišljenju, pozitivni trendovi, uprkos krizi, trebalo bi da se nastave”, naveo je Trivić.
U Privrednoj komori Republike Srpske ističu da je zaista pozitivno to što RS bilježi ovakve stope rasta po skoro svim parametrima.
Poruka bi, ističu, bila da ima prostora za optimizam, ali i za određenu dozu opreza.
Vladimir Blagojević, portparol Privredne komore RS, ocjenjuje da ohrabruje to što su nastavljeni trendovi koji su počeli krajem prošle godine, a odnose se na oporavak na tržištima koja su Srpskoj najznačajnija sa stanovišta izvoza.
“Privrednici su u prošloj godini bili društveno odgovorni, ali su dali i svoj maksimum, ne samo da ne dođe do pada plata, već da dođe i do rasta tamo gdje je to bilo moguće. Posebno je važno i to što je u prerađivačkoj industriji došlo do blagog rasta broja zaposlenih, pored svih izazova s kojim su privrednici bili suočeni”, ističe Blagojević.
Kako je dodao, direktna posljedica toga je povećanje prihoda po osnovu penzijsko-invalidskog osiguranja.
“Mi se nadamo da će ovi pozitivni trendovi biti nastavljeni, s tim što je jako važno da ove godine popravljamo rezultate iz prethodnog perioda. Međutim, ova pandemija nas je naučila da je nezahvalno bilo šta prejudicirati”, kaže Blagojević.
Inače, prema podacima koje su u petak saopštili iz Republičkog zavoda za statistiku, ukupna desezonirana industrijska proizvodnja u Republici Srpskoj u februaru 2021. godine, u poređenju s januarom 2021. godine, veća je za 5,4 odsto.
Dan ranije je iz Zavoda saopšteno da je vrijednost izvoza Republike Srpske u martu 2021. godine u iznosu od 374 miliona KM bila najviša ikada kada se posmatra izvoz po mjesecima.
U pogledu geografske distribucije robne razmjene Republike Srpske s inostranstvom, od januara do marta ove godine, najviše se izvozilo u Hrvatsku i to u vrijednosti od 148 miliona KM, odnosno 15,5 odsto.
Na drugoj mjestu je Italija, gdje je izvoz iznosio 138 miliona KM, odnosno 14,4 odsto od ukupno ostvarenog izvoza Republike Srpske.
Prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, u istom periodu najviše se uvozilo iz Srbije i to u vrijednosti od 195 miliona KM, odnosno 17,1 odsto, i iz Italije, u vrijednosti od 169 miliona KM, odnosno 14,9 odsto od ukupno ostvarenog uvoza. Nezavisne novine
