BEOGRAD, U Srbiji su do septembra investicioni fondovi imali značajni rast, veći od bilo kog alternativnog ulaganja, ali su pod uticajem svjetske krize i pada vrijednosti na Beogradskoj berzi, investicione jedinice u Srbiji danas među najlošijima u regionu, s prosječnim padom vrijednosti od 55 odsto.
Većina investicionih fondova u svijetu od prošlog ljeta bilježi značajne gubitke, pa takvo kretanje vrijednosti investicionih jedinica nije karakteristično samo za srpske investicione fondove.
Prema istraživanju finansijskog portala kamatica.com o prosječnom kretanju vrijednosti investicionih jedinica otvorenih investicionih fondova u regionu u proteklih 12 meseci, Hrvatska je imala pad investicionih jedinica 26 odsto, Slovenija 30, Bosna i Hercegovina 42, Mađarska 43, Rumunija 48, Srbija 55, Bugarska 56 a Makedonija 59 odsto.
Pad vrijednosti investicionih jedinica američkih investicionih fondova, sa neto imovinom preko 500 miliona dolara, iznosi između 28 i 32 odsto.
Najteži udar svjetske finansijske krize od posmatranih zemalja su osjetile Mađarska i Rumunija.
Zakonska regulativa ovih zemalja po pitanju investicionih fondova, koja im dozvoljava i značajna ulaganja van granica zemlje matice, učinile su, ipak, da investicione jedinice njihovih fondova imaju podnošljive padove imajući u vidu teškoće sa kojima se u ekonomskom smislu suočavaju.
Iako se nalazi u grupi zemalja sa “lošijim” investicionim fondovima, Srbija je tu nezahvalnu poziciju stekla iz dva osnovna razloga, na koje sama društva za upravljanje investicionim fondovima nisu mogla uticati. Prvi razlog je to što su se investicioni fondovi kod nas pojavili neposredno pred pad ukupne ekonomije zemlje i pred udar svetske finansijske krize. Drugi bitan razlog je vrlo stroga zakonska regulativa koja nije dozvoljavala ulaganja van zemlje.
Prvi investicioni fondovi su počeli da rade u trenucima najveće ekspanzije kupovine na Beogradskoj berzi, što im nije dalo mogućnost da po povoljnim cijenama kupuju dugoročne hartije od vrijednosti.
Kombinacija ta dva faktora je u trenutku značajnog pada indeksa Beogradske berze dovela do velikih padova investicionih jedinica, čija je vrijednost i zavisila isključivo od vrijednosti domaćih akcija.
Svijetlu tačku među srpskim investicionim fondovima čini jedini fond očuvanja vrijednosti (novčani fond), koji bilježi rast viši od svih fondova te vrste u regionu.
Dok se prosječan godišnji rast tih fondova u Hrvatskoj, Sloveniji ili Bugarskoj kreće od tri do sedam procenata, u Srbiji je oko 14 odsto godišnje.
Čak i ako se u obzir uzme viša inflacija u Srbiji od tih zemalja, ukupan prinos na uložena sredstva u ovakvu vrstu fonda je značajno veći u našoj zemlji nego u okolnim državama.
