NJUJORK, Gotovo jedine hartije od vrijednosti koje su rasle od početka 2009, najgoreg starta godine za globalno berzansko tržište od 1990. godine, su one kojima se trguje na berzama u privredama u razvoju – od Šangaja i Santjaga, do Tunisa i Tajpeja, uočili su analitičari.
Od 15 ključnih indeksa, koji su ove godine ostvarili rast, samo je jedan iz razvijene zemlje – Švedske. S druge strane, kineski Šangajski kompozitni indeks je porastao 22 odsto, a ruski Miceks 20 odsto.
“Takav porast u vrijeme prve globalne recesije poslije Drugog svjetskog rata predstavlja iznenađenje, pošto su tokom prethodnih ekonomskih kriza tržišta u razvoju trpjela veću štetu nego SAD i zapadna Evropa. Ranije smo sve privrede u razvoju stavljali u isti koš i zaključivali da su one sklonije većim padovima tokom ekonomskih kriza. Međutim, ovaj ciklus je pokazao razlike i među tim tržištima. U nekim od tih zemalja se ipak bilježi rast”, istakao je analitičar firme “RidgeWorth Investments” Alan Gejl.
Investitori su pojurili u Kinu ohrabreni prognozom privrednog rasta od osam odsto u toj zemlji, dok je vrijednost akcija u Rusiji, Brazilu i Čileu rasla zajedno sa istovremenim oporavkom cijena nafte, rude gvožđa i bakra, koje su glavni tamošnji izvozni artikli. Dok je, međutim, šangajski indeks akcija preduzeća iz kontinentalnog dijela Kine ove godine porastao, vrijednost akcija na berzi u Hong Kongu je pala usljed toga što su strani investitori izgubili povjerenje u rast zarade u Kini, a usporila je i privredna ekspanzija te azijske zemlje. Sedam zemalja koje su 2009. zabilježile rast berzanskih indeksa – Kolumbija, Peru, Venecuela, Pakistan, Tunis, Jamajka i Šri Lanka – imaju ukupnu tržišnu vrijednost kompanija na berzi manju od 100 milijardi dolara, prema 9,4 biliona dolara u SAD.
“Izgleda da postoji trenutna mogućnost zarade u zemljama u razvoju”, istakao je Frederik Dikson iz američke brokerske firme “D.A. Davidson”.
U Rusiji, najvećem svjetskom izvozniku energenata, ove godine je zabilježen rast indeksa na berzama usljed toga što su vlasti uspjele da stabilizuju rublju, ali i zbog poskupljenja nafte. Bloomberg
