Spoljni dug se povećava, padaju devizne rezerve

SARAJEVO, Pad vrijednosti evra odražava se na spoljni dug, ima blaži uticaj na devizne rezerve zemlje, ali i donosi pogodnosti bh. izvoznicima, kaže guverner Centralne banke BiH Kemal Kozarić komentarišući posljedice klizanja jedinstvene evropske valute u odnosu na američki dolar na BiH.
Slobodni pad evra na međunarodnim tržištima valuta podstaknut je zabrinutošću zbog mogućnosti izbijanja dužničke krize u Evropi nakon problema s visokim budžetskim deficitom i spoljnim dugom Grčke, te istovjetnih teškoća s kojima su se suočili Španija i Portugal. Pojedini evropski analitičari utvrdili su kako je zbog tih problema u opasnost dovedena cijela evrozona.
Jedinstvena evropska valuta potonula je prema dolaru za deset odsto na najniži nivo u posljednjih nekoliko mjeseci. Prije nekoliko dana evro se spustio na 1,3648 dolara – najniži nivo od 6. maja 2009. godine da bi kasnije zabilježio tek blagi oporavak.
“Sigurno je da klizanje evra ima uticaja na vanjski dug BiH, jer dok je američki dolar bio jeftiniji, spoljne obaveze su bile manje i samom činjenicom da se mijenja odnos dolara i evra, mijenja se i veličina godišnjih anuiteta koje je BiH obavezna da servisira u 2010. godini”, kaže Kozarić.
Pojašnjava i da klizanje evra može imati potencijalni uticaj na visinu deviznih rezervi BiH, jer će u ovakoj situaciji uvoznici putem banaka kupovati evro, što može uzrokovati smanjenje rezervi. Karensi bord (fiksiranje kursa KM za euro), tvrdi Kozarić, ne može biti ugrožen budući da je monetarna pasiva stoprocentno pokrivena.
“Bilježimo smanjenje deviznih rezervi, s obzirom na to da smo 2009. godinu završili sa 6,2 milijarde, a sada one iznose šest milijardi KM. Dakle, za gotovo dva mjeseca rezerve su smanjene za 200 miliona KM. Međutim, na početku svake godine imamo uobičajeni blagi pad deviznih rezervi”, konstatuje Kozarić.
Kao pozitivan uticaj potonuća evropske valute Kozarić navodi bolji položaj za naše izvoznike. Ali, s obzirom na to da je bh. privreda uglavnom uvozno orijentisana, oni koji uvoze će vjerovatno imati veće probleme.
Ekonomista Mirko Puljić, takođe, tvrdi da će pad vrijednosti evra u blažem obliku stimulisati bh. izvoz i pomoći našim izvoznim kompanijama da budu konkurentnije, ali kad su u pitanju uvoznici smatra da slabljenje evra nema za njih posebnog značaja.
“Klizanje evra može se posmatrati u kontekstu odbrane EU od konkurentnosti američke privrede, i s tim u vezi vjerujem da evropska zajednica država svjesno ide na deprecijaciju svoje valute”, komentariše Puljić.  Nezavisne novine