SARAJEVO – U protekla tri mjeseca kroz jednokratne pomoći različitim kategorijama stanovništva, po podacima Transparency International BiH, podijeljeno je 278 miliona maraka, a od najnovijih primjera izdvajamo pomoć Vlade FBIH u finišu kampanje svim nezaposlenima od 100 KM, jednokratnu pomoć svim radnicima Željeznica FBIH od 800 KM, kao i dvije nove tranše po 100 KM svim borcima i mladima u Republici Srpskoj.
TI BiH je u protekla tri mjeseca zabilježio preko dvije hiljade primjera korišćenja javnih sredstava za izbornu promociju, a Centralnoj izbornoj komisiji (CIK) upućene su i prve prijave zbog ove pojave koja je zabranjena najnovijim izmjenama Izbornog zakona. TI BiH je CIK-u do sada uputio 70 prijava, od čega se 16 odnosi na zloupotrebe javnih resursa koje su regulisane novim nametnutim odredbama Izbornog zakona, koje se primjenjuju samo u vrijeme trajanja zvanične izborne kampanje.
„Nažalost, ono što TI BIH smatra najvećim oblikom zloupotrebe javnih resursa, a odnosi se na povećanje javne potrošnje pred izbore i dalje nije kažnjivo Izbornim zakonom. Predsjednik SNSD-a Milorad Dodik je čak na jednom od predizbornih skupova direktno priznao da se tranše po 100 KM svim borcima i mladima u Republici Srpskoj od strane Vlade RS daju zbog izbora, što je takođe prijavljeno CIK-u u kontekstu zloupotrebe javnih resursa u izborne svrhe“, saopštili su iz TI BiH.
U saopštenju se navodi da se prijave najviše odnose na zloupotrebe događaja javnih institucija na kojima su pojedini kandidati vodili izbornu kampanju, a koliko je ova pojava rasprostranjena, navodi se dalje, pokazuje podatak da su se na 76 odsto od 532 ispraćena javna događaja pojavili kandidati na izborima.
„Dvije prijave se odnose na gradonačelnika Zenice Fuada Kasumovića koji je tokom službenog predstavljanja nove autobuske linije građanima držao predizborni govor, dok je na otvaranju novog igrališta nakon službene ceremonije i fudbalskog turnira nastavio sa predizbornim skupom i koncertom na kojem su predstavljeni kandidati njegove liste. Zbog sličnog slučaja prijavljen je i gradonačelnik Laktaša Miroslav Bojić koji je organizovao svečanost povodom otvaranja infrastrukturnih radova gdje su grad i SNSD navedeni kao organizatori događaja. HDZ BiH je prijavljen, jer su funkcioneri ove stranke tokom službene posjete bolnici u Novom Travniku nosili stranačka obilježja“, preciziraju iz TI BiH.
Takođe, CIK-u su prijavljeni i slučajevi korišćenja opreme javnih preduzeća u kampanji, a izdvajamo primjere iz Drvara gdje je JP Elektroprivreda HZ HB postavljala predizborne plakate SNSD-a dok je na „Kotlićijadi u Derventi“ koju je organizovala ova stranka, korišteno vozilo vatrogasne jedinice u Derventi. „PDP je prijavljen zbog zloupotrebe gradskog bilborda na koji je postavljen plakat koji promoviše gradonačelnika Banjaluke i kandidata te stranke Draška Stanivukovića, a kojim se građanima obećava besplatna legalizacija objekata“, navodi se u saopštenju.
Zbog slične situacije, navodi se dalje, prijavljen je i direktor UKC RS Vlado Đajić nakon postavljanja nekoliko desetina bilborda sa njegovim likom u kojima se promoviše RTRS-ov film „Od vizije do pobjede“.
„CIK je ipak odbacio ovu prijavu, jer se UKC izjasnio da nije platio bilborde nego da su donirani od strane tri kompanije koje pružaju usluge oglašavanja. Takođe prijava je odbačena i u kontekstu preuranjene kampanje uz objašnjenje da ne sadrži predizbornu poruku koja bi mogla uticati na birače, iako je iste slučajeve CIK kažnjavao u prethodnom periodu. Zbog toga je TI BiH ovaj slučaj prijavio i u kontekstu Zakona o finansiranju političkih stranaka“, navode iz ove organizacije.
Takođe, TI BIH je objavio i mapu predizbornih radova koja pokazuje da je u protekla tri mjeseca zabilježeno 334 slučaja otvaranja završenih javnih radova pred izbore čija vrijednost iznosi oko 266 miliona KM. U istom periodu zabilježeno je i 345 započetih radova vrijednih 1,1 milijardu KM, od čega se preko 900 miliona odnosi na dvije dionice autoputa čiji je početak izgradnje tempiran pred izbore.
Prema rezultatima monitoringa troškova izborne kampanje koji je uradio TI BiH, stranke su u prve tri sedmice kampanje potrošile oko 9,6 miliona KM, a ovaj iznos potrošen je na bilborde, reklame u medijima (televizija i štampani mediji), Facebook oglašavanje i predizborne skupove, a ubjedljivo najveće iznose potrošili su SNSD (1,6 miliona KM) i SDA (1,5 miliona KM), zatim slijede PDP i SDP koji su na kampanju do sada potrošili po 600 hiljada KM.
„Ovi iznosi nisu konačni, jer nisu uključeni troškovi oglašavanja i predizbornih skupova u ovoj posljednjoj sedmici izborne kampanje, kao ni drugi oblici oglašavanja koje TI BiH nije pratio, ali se već sada može reći da se radi o jednoj od najskupljih izbornih kampanja u BiH, jer po podacima CIK-a stranke nikada nisu prijavile veće iznose“, precizira se u saopštenju TI BiH.
CAPITAL: Darko Momić
Komentariši