TREBINJE, Na području opštine Trebinje u toku prošle godine registrovano je 18 samostalnih trgovinskih radnji (STR), što je duplo manje u odnosu na prethodnu godinu, a masovno odjavljivanje evidentirano je u decembru – potvrdila je Žana Mijatović, samostalni stručni saradnik za preduzetničku djelatnost u opštinskom Odjeljenju za privredu i društvene djelatnosti.
Mijatovićeva napominje da je u toku prošle godine jedanast samostalnih trgovinskih radnji zatvoreno, a to je više nego što je otvoreno, dok su prethodne godine zatvorene svega tri radnje više nego što je prijavljeno, odnosno od 37 koliko ih je otvoreno – 41 je odjavljena.
Prema njenim riječima, najveće promjene, kada je riječ o registrovanju i odjavljivanju radnji na području ove opštine, u posljednje dvije godine pretrpjele su upravo samostalne trgovinske radnje, jer se u toj djelatnosti najviše radnji otvara, ali još više zavara.
Prema evidenciji, najveća zainteresovanost je za otvaranje prehrambenih i mješovitih radnji, koje jedno vrijeme posluju, nakon čega se, zbog neisplativosti, zatvaraju.
“Na području opštine Trebinje ima duplo više trgovinskih nego ugostiteljskih radnji, odnosno trgovinskih ima oko 280, dok je registrovano 109 ugostiteljskih objekata”, istakla je Mijatovićeva i dodala da je u prošloj godini registrovano 16 samostalnih ugostiteljsakih radnji, a odjavljeno 17.
Ona ističe da, kada se jednom otvori ugostiteljski objekat, on posluje duži vrmenski period, što nije slučaj sa trgovinskim radnjama.
Što se tiče zanatskih radnji, broj registrovanih, takođe, pratio je broj odjavljenih, tako da su u prošloj godini registrovane 21, a odjavljeno 20, što je na približno istom nivou kao i prošle godine.
Mijatovićeva ističe da je najmanja zainteresovanst za prevozničku djelatnost, odnosno za registrovanje taksi-službi, auto-škola i onih za prevozničku djelatnost kamionima nosivosti veće od 7,5 tona.
“Na području opštine Trebinje ukupno ima 50 registrovanih prevoznika”, kaže Mijatovićeva i podsjeća da su u toku prošle godine registrovana svega tri prevoznika, a odjavljeno sedam.
Direktor Regionalne filijale Zavoda za zapošljavanje Trebinje Vaso Kučinar potvrdio je Srni da su se u toku prošle godine na evidenciju ovog zavoda prijavila ukupno 1 133 lica koji su došli iz radnog odnosa, odnosno 444 koja su u 2009. godini ostala bez zaposlenja. Takođe 689 lica je posljednjih godina ostalo bez posla, ali su se tek prošle godine prijavili.
Kučinar napominje da je najveći broj radnika u prošloj godini ostao bez posla zbog zatvaranja samostalnih radnji na području opštine, te iz ranijeg perioda zbog stečaja firmi, tehnološkog viška i slično.
Trend otpuštanja radnika sa posla, svakako, nije pratilo zapošljavanje, tako da je, prema evidenciji Trebinjske filijale, u 2009. godini posao u raznim firmama našlo ukupno 491 lice, od čega se njih dvadeset zaposlilo zahvaljujući kreditima za samozapošljavanje.
Kučinar podsjeća da je na evidenciji Biroa ukupno 3 727 lica iz ove opštine, od kojih više od tri hiljade traži posao, dok je 715 na evidenciji radi ostvarivanja drugih prava.
“Teško stanje u privredi i smanjena potreba za radnom snagom primarni je problem zbog kojeg veliki broj nezaposlenih ne može da ostvari svoje pravo na rad”, kažu u Trebinjskoj filijali i dodaaju da je, prema njihovoj evidenciji, u prošloj godini traženo dosta nekvalifikovanih radnika, i to uglavnom za obavljanje nekih fizičkih poslova.
“Kada je riječ o licima sa visokom stručnom spremom, u prošloj godini zaposleno je sedam ljekara, tri elektroinženjera, nekoliko ekonomista i pravnika, kojih ima najviše bez posla”, kažu u Filijali i dodaju da je, s druge strane, u 2009. – kao i ranijih godina – najviše prijavljeno diplomiranih ekonomista i pravnika, a – za razliku od prethodnih godina – i diplomiranih elektroenženjera, posebno energetičara.
“Prije dvije godine na birou nije bio nijedan, a trenutno posao čekaju 23 elektroinženjera”, kažu u Trebinjskoj filijali i dodaju da su na birou rada godinama najbrojnije diplome srednje ekonomske, trgovinske, mašinske škole i gimnazije.
Kučinar kaže da je, kada je riječ o visokoobrazovanom kadru, na birou rada ukupno 309 osoba sa visokom, 176 sa višom stručnom spremom, šest magistara-mastera, te jedan doktor nauka.
Nevjerovatno je, ali na području ove opštine ima i deficitarnih struka, i to diplomiranih farmaceuta, pa, kakao kažu u ovoj Filijali, privatne apoteke obično angažuju farmaceute iz drugih sredina.
U okolnostima kada je broj onih koji traže poslodavca nesrazmjerno veći od broja onih kojih traže radnike – u birou nezaposlenima preporučuju da ne čekaju već da prihvate bilo koji posao koji im se nudi, jer ga je, kako kažu, uvijek lako napustiti.
Na području cijele istočne Hercegovine najznačajniji realizovani projekat u posljednjih desetak i više godina, kojim su stvorenu uslovi za zapošljavanje većeg broja radnika jeste novootvorena fabrika za proizvodnju konditorskih proizvoda, otvorena početkom ove godine, a koja će poslovati u okviriu Koncerna “Svislajon Takovo”
Trenutno je zaposleno 170 radnika, i to uglavnom, prekvalifikovanih iz Industrija alata, a, kako je najavljeno, širenjem proizvodnje i otvaranjem novih linija taj broj će se povećavati.
Investicija je vrijedna 18 miliona evra, a na godišnjem nivou će se proizvoditi 10 000 finalnih prehrambenih proizvoda. Srna
