BEOGRAD, Prije sto godina u Vojvodini je bilo 2.250 kilometara pruga. Danas ukupna dužina iznosi 1.735, ali od toga se koristi samo oko 1.000 kilometara. Lokomotive i vagoni se ne održavaju, red vožnje je redukovan, zakašnjenja su ogromna…
Najzapuštenije su pruge u Banatu. Tužno je vidjeti kako danas izgledaju željezničke stanice u većim gradovima, kako je korov prekrio šine po kojima su do prije deceniju-dvije tutnjali vozovi. I na mjestima industrijskih kolosjeka u nekada moćnim fabrikama kombinata „Servo Mihalj“ u Zrenjaninu više nema ničeg. Prvo lopovi, a zatim i nove gazde, povadili su sve što je moglo da se odnese – šine, pragove, spojnice prodali u staro gvožđe…
Iz Zrenjanina, nekadašnjeg željezničkog čvora u Banatu, danas postoje samo dva polaska šinobusa dnevno za Pančevo, odnosno Beograd. Već pet godina nema putničkog željezničkog saobraćaja između Zrenjanina i Novog Sada, Kikinde, Sečnja… U funkciji je samo pruga do Pančeva i Kikinde. Koristi se, uglavnom, za prevoz opasnih materija, građevinskog materijala i poljoprivrednih proizvoda, odnosno žitarica. I to su isključivo maršrutni vozovi – ista roba u cijelom vozu.
– Pruge u Banatu ne pripadaju ni jednom od glavnih koridora. Maksimalno dozvoljeno opterećenje na prugama je samo 16 tona. A maksimalna brzina vozova uglavnom je 30 kilometara na sat. Signalizacija je najčešće mehanička, a skretnicama se rukuje isključivo ručno – opisuje stanje Milana Bošan, šef sekcije za infrastrukturu željezničkog čvora Zrenjanin.
Iako jedna od najstarijih pruga na Balkanu prolazi kroz Vršac, veliki broj stanovnika tog južnobanatskog grada nikada nije koristio usluge željeznice, jer putnički saobraćaj skoro da i ne postoji. Od putničkih vozova prolazi još samo takozvani rumunac, koji svakodnevno saobraća na relaciji Beograd-Bukurešt. Šinobusi i vršačke lokomotive odavno nisu viđeni.
Radovan Lekić, šef sekcije za prevoz putnika, kaže da se vršački željezničari već dugo suočavaju sa nedostatkom voznog parka, što je i uzrokovalo ukidanje svih linija. Pravac ka Zrenjaninu odavno je zaboravljen, a skoro pola decenije šinobusi ne idu ni ka Beloj Crkvi. Ti pružni pravci sada su na meti lopova, koji savremenom tehnologijom pustoše napuštene zgrade željezničkih stanica po selima.
„Željeznice Srbije“ su u maju promjenile organizaciju lokalnog putničkog saobraćaja na prugama Beograd-Kraljevo, Niš-Prokuplje-Merdare, Zaječar-Niš, Beograd-Subotica, Kraljevo-Zvečan i Beograd-Lapovo-Niš. U nekim od vozova nije bilo dovoljno putnika, na nekim od relacija nedostajala su vozna sredstva, a na pojedinim dionicama bilo je potrebno racionalnije i efikasnije organizovati željeznički prevoz.
– Riječ je o privremenoj promjeni organizacije lokalnog saobraćaja na ovim relaciji, odnosno o privremenom ukidanju pojednih linija, i uvedene mjere racionalizacije putničkog saobraćaja nisu trajne i ne predstavljaju ukidanje putničkog prevoza na pojedinim relacijama – kaže Nenad Stanisavljević, direktor Medija centra „Željeznica Srbije“.
Poslije privremene redukcije putničkog željezničkog saobraćaja, u saobraćaju su ostala 322 putnička voza dnevno. Od tog broja, 278 ih je u unutrašnjem saobraćaju, od čega su 214 lokalni putnički vozovi. Ukupan broj vozova za prevoz putnika, koji u ovom trenutku ne saobraća zbog privremene redukcije saobraćaja, iznosi osam odsto od ukupnog broja vozova planiranih redom vožnje.
Novi vozovi
Situacija u lokalnom željezničkom putničkom saobraćaju popraviće se nakon što srpske željeznice ove godine nabave nove vozove. Riječ je o 12 novih dizel-motornih vozova od ruskog „Metrovagonmaša“, vrijednih oko 43 miliona švajcarskih franaka. U septembru srpske željeznice očekuju i potpisivanje ugovora za nabavku 25 elektromotornih vozova za regionalni saobraćaj, vrijednosti oko 100 miliona evra.
Pustoš na jugu
„Južna pruga“, po svemu sudeći, lagano ostaje bez vozova. Odlukom Upravnog odbora JP „Željeznice Srbije“ ukinuti su putnički vozovi i na relacijama Niš-Prokuplje-Merdare i Niš-Zaječar. Mještani, koji su koristili prevoz željeznicom, žale se da sada moraju da plaćaju, skuplje, autobuske karte. Na primjer, putnik koji je do sada plaćao voznu kartu 160 dinara za relaciju od Niša do Prokuplja, sada za autobusku mora da izdvoji 250 dinara. Novosti
