Uvođenje evra izvlači novac iz slamarica

BRATISLAVA/ PRAG , Političari u srednjoj Evropi posljednjih dana ne mogu da se slože da li je ulazak u evrozonu bezbjedna luka da zemlja preživi globalnu finansijsku krizu, ili je pak bezbjedno usidrenu u finansijskoj buri drži nacionalna valuta.
“Hvala bogu što smo već jednom nogom u evrozoni”, raduje se slovački premijer Robert Fico, čiji Slovaci počinju da plaćaju evrom od januara.
“Moramo da požurimo”, vidi takođe u evru spas pred finansijskim turbulencijama poljski premijer Donald Tusk.
“Kakva sreća što imamo svoju krunu”, tvrde, pak, u Narodnoj banci Češke.
Srednja Evropa ne umije da odgovori na pitanje da li je evro jedan od lijekova da svjetska kriza prođe manje bolno, ali u jedno je sigurna – evro, iako mu to nije namjera, sasvim sigurno i pouzdano umije da izvuče novac iz slamarica u banke.
U bankama i štedionicama širom Slovačke, kako se bliži oproštaj od krune, sve masovnije se pojavljuju bakice i dekice, obično obučeni u svečano nedjeljno odijelo kao da idu na misu. Pitaju kako mogu da otvore račun i ulažu stotine hiljada kruna do sada sakrivene ušteđevine.
“Do sada nikada nisu imali račun u banci ni štednu knjižicu. Ali saznali su da tako mogu najlakše, bez provizije, da zamijene gotovinu u krunama za evre”, kaže Vjera Kuzmova iz druge najveće slovačke banke VUB. Kuzmova dodaje da se slovački “seniori” interesuju neočekivano i za bankarske kartice. Razlog je jednostavan – slabo vide i plaše se da neće umjeti da razlikuju nove evronovčiće i banknote.
Prema podacima VUB, samo na njene račune Slovaci su uložili u septembru toliko, koliko za prethodnih osam mjeseci. Slovački analitičari procjenjuju da po raznim ormarima, komodama, fiokama i ostalim “slamaricama”, Slovaci još drže oko milijardu evra, ili 182 evra po glavi stanovnika ušteđevine koja nikada nije vidjela banku, a sada je prelazak na evro izvlači na svjetlo dana.
Evro “otkriva” lopova vijeka
Prelazak na evro bi najradije ubrzala i češka policija, jer joj je to jedina uzdanica da će ikada ući u trag lopovu vijeka, Františeku Prohaski, koji je lani majstorski ukrao 22 miliona evra iz jedne agencije za obezbjeđenje koja se bavi prevozom novca.
Prohaska je nestao netragom u inostranstvu odmah poslije pljačke, a policiji su se za godinu dana istrage zameli svi tragovi. Detektivi se sada uzdaju u prelazak Češke na evro, kada će ukradene krune postati bezvrijedne.
“Rekordni plijen neće ostati zakopan pod zemljom. Mora da se negdje pojavi, lopov mora krune da potroši ili da ih promijeni u evre. A finansijske institucije prijavljuju sumnjive transakcije”, objasnio je taj detektiv.Beta